D:\1111\izba-lek\wok2011-3\wok-3-05.vp

Powstanie programu transplantacji serca
w Poznaniu
1. Wprowadzenie
W roku 2010 wykonano ³¹cznie w naszym kraju 79 przeszczepów serca. Obecnie na te-renie Polski dzia³a piêæ oœrodków transplantacyjnych: najstarszy, na po³udniu – oœro-dek w Zabrzu, drugi – w Krakowie, na pó³nocy – oœrodek gdañski, w centralnej Polsce– oœrodek warszawski, a na zachodzie – nowopowsta³y, poznañski. Od czasu pierwsze-go przeszczepu serca wykonanego w Polsce przez Profesora Religê w roku 1985 nietylko procedura transplantacji, ale równie¿ diagnostyka przedoperacyjna i opieka po-operacyjna dokona³y znacznego postêpu.
2. Transplantologia serca w Polsce – podstawowe fakty
Pierwsz¹ próbê przeszczepu serca podjêli 4 stycznia 1969 r. w £odzi Jan Moll i Anto-ni Dziatkowiak. Jednak to 5 listopada 1985 r. zespó³ lekarzy pod kierownictwemZ. Religi wykona³ pierwszy udany zabieg transplantacji serca w Polsce. Rok 2000 by³najbardziej owocnym dla procedury przeszczepu serca, kiedy to wykonano 129 trans-plantacji.
3. Tworzenie oœrodka poznañskiego
W maju 2009 r. Klinika Kardiochirurgii w Poznaniu prowadzona przez Profesora Mar-ka Jemielity w Szpitalu Klinicznym Przemienienia Pañskiego w Poznaniu otrzyma³azgodê na rozpoczêcie Programu Transplantacji Serca, wydan¹ przez MinisterstwoZdrowia. Decyzja ta pozwoli³a nam na rozpoczêcie przygotowañ, powo³anie Zespo³uTransplantacyjnego, dostosowanie warunków lokalowych, a tak¿e zakup niezbêdnegosprzêtu. Umo¿liwi³o to wtórnie na zdiagnozowanie oraz podjêcie siê leczenia pierw-szych chorych z krañcow¹ niewydolnoœci¹ kr¹¿enia.
Proces diagnostyki uzmys³owi³ nam problem wystêpowania wtórnego nadciœnienia p³ucnego dotycz¹cego chorych ze skrajn¹ niewydolnoœci¹ kr¹¿enia oraz przyczyni³ siêdo powstania programu jego leczenia. W ramach przygotowañ i doskonalenia zespo³ulekarskiego rozpoczêto równie¿ Program pobrañ serc dla Banku Tkanek Fundacji Roz-woju Kardiochirurgii im. Zbigniewa Religii w Zabrzu. Problemy, zwi¹zane z brakiemmo¿liwoœci transportu lotniczego, doprowadzi³y do nawi¹zania wspó³pracy z jednost-kami, które zapewni³y nam transport helikopterowy.
4. Leczenie nadciœnienia p³ucnego
Nadciœnienie p³ucne klasy II wg WHO wystêpuje nawet u 67–78% chorych kwalifiko-wanych do operacji transplantacji serca1. W zwi¹zku z tym rozpoczêliœmy leczenie le-kiem sildenafil (Maxigra, Polpharma, Polska) chorych z wtórnym nadciœnieniemp³ucnym, po uzyskaniu zgody Komisji Bioetycznej Uniwersytetu Medycznego w Po-znaniu2. Mechanizm dzia³ania tego leku obejmuje wzrost stê¿enia wewn¹trzkomór-kowego cyklicznego guanozynomonofosforanu (cGMP) poprzez zmniejszenie enzymugo degraduj¹cego – fosfodiesterazy nr 5 (PDE5)3. Dziêki temu dochodzi do relaksacjimiêœni g³adkich naczyñ têtniczych kr¹¿enia p³ucnego4.
5. Program Transplantacji
W dniu 19 marca 2010 r. Profesor Marek Jemielity wraz z zespo³em wykona³ pierwszyprzeszczep serca. Biorc¹ by³ 42-letni mê¿czyzna choruj¹cy na kardiomyopatiê roz-strzeniow¹. Po telefonicznym zg³oszeniu dawcy przez Poltransplant i wstêpnej akcep-tacji narz¹du przez nasz zespó³, na miejsce udali siê anestezjolog, dr Marcin Ligowskioraz kardiolog, dr S³awomir Katarzyñski, celem weryfikacji stanu serca. Podczas pobra-nia wielonarz¹dowego, organ zosta³ pobrany przez dra Marcina Misterskiego i dra Ma-teusza Puœleckiego oraz przetransportowany do Poznania drog¹ l¹dow¹. ProfesorMarek Jemielity wraz z profesorem Marianem Zembal¹, kierownikiem oœrodka za-brzañskiego, oraz drem Tomaszem Urbanowiczem wykonali pierwszy przeszczep.
Ca³kowity czas pobytu pacjenta na Oddziale Kardiochirurgii wyniós³ 31 dni. Obecniechory czuje siê bardzo dobrze i jest w pe³ni samodzielny.
W roku 2010 w Klinice Kardiochirurgii w Poznaniu wykonano ³¹cznie 5 przeszcze- pów serca u 3 mê¿czyzn i 2 kobiet w œrednim wieku 39,8±10 lat. W tym roku kolejnych5 chorych (5 mê¿czyzn) w wieku 48±17 lat poddanych zosta³o transplantacji. Chorzy ciobecnie przebywaj¹ w domu i czuj¹ siê dobrze. W okresie pooperacyjnym, w ca³ej gru-pie leczonej, u 2 chorych niewydolnoœæ nerek leczono za pomoc¹ hemofiltracji, u pozo-sta³ych chorych przejœciow¹ niewydolnoœæ nerek leczono infuzj¹ ci¹g³¹ z furosemidu.
Jeden chory przeby³ oportunistyczn¹ infekcjê p³uc (Pneumocystis carini), 1 – infekcjêHSV gard³a. U jednej osoby napad kolki w¹trobowej leczono zachowawczo lekami G. Simonneau, N. Galiè, L.J. Rubin et al., Clinical classification of pulmonary hypertension, J. Am. Coll. Cardiol., 43(12 Suppl S), 2004, s. 5–12.
N. Galiè, H.A. Ghofrani, A. Torbicki, R.J. Barst, L.J. Rubin, D. Badesch, T. Fleming, T. Parpia, G. Burgess, A. Branzi, F. Grimminger, M. Kurzyna, G. Simonneau, Sildenafil citrate therapy for pul-monary arterial hypertension, „The New England journal of medicine” 20(353), 2005, s. 2148–57.
D.J. Webb, S. Freestone, M.J. Allen, G.J. Muirhead, Sildenafil citrate and blood-pressure-lo- wering drugs: results of drug interaction studies with an organic nitrate and a calcium antagonist,Am. J. Cardiol., 83 (5A), 1999, s. 21–28.
M.D. Cheitlin, A.M. Hutter Jr, R.G. Brindis, P. Ganz, S. Kaul, R.O. Russell Jr, R.M. Zusman, ACC/AHA expert consensus document. Use of sildenafil (Viagra) in patients with cardiovascular di-sease. American College of Cardiology/American Heart Association, „Journal of the American Colle-ge of Cardiology” 33(1), 1999, s. 273–82.
Powstanie programu transplantacji serca w Poznaniu spasmolitycznymi. W jednym przypadku obserwowano napad padaczkowy, jako wy-nik interakcji lekowej pomiêdzy metoklopramidem i teofilin¹.
6. Perspektywy
Obecnie na liœcie oczekuj¹cych na transplantacjê serca w naszym oœrodku jest 25 cho-rych, a kolejnych 58 osób zakwalifikowano do tej procedury. W przysz³oœci pragniemyzwiêkszyæ liczbê procedur transplantacji serca w naszym oœrodku. W zwi¹zku z ci¹g-³ym brakiem dostêpnych narz¹dów do przeszczepu, rozpoczêœliœmy szkolenia w krajui za granic¹ z zakresu wszczepienia w pe³ni implantowalnych systemów wspomaganiakomór.
Streszczenie
W maju 2009 r. Klinika Kardiochirurgii w Poznaniu prowadzona przez Profesora MarkaJemielity w Szpitalu Klinicznym Przemienienia Pañskiego w Poznaniu otrzyma³a zgodê narozpoczêcie Programu Transplantacji Serca wydan¹ przez Ministerstwo Zdrowia. Decyzja tapozwoli³a na rozpoczêcie przygotowañ do pierwszego przeszczepu serca w oœrodku poz-nañskim. Artyku³ opisuje przebieg tego projektu.
Emergence of heart transplantation programme in Poznan
Summary
In May, 2009, the Ministry of Health authorised the Cardio-surgery Department in one of theuniversity hospitals in Poznan, led by Prof. Marek Jemielity, to activate the Heart Transplanta-tion Programme. This decision enabled the preparations for the first such procedure in a Poznancentre. The article depicts the implementation of the project.

Source: http://www.wil.org.pl/folder/medyczna%20wokanda/numery/031-034.pdf