Persbericht spelen en slikken

Spelen en Slikken - Over Podiumangst en muZiekteHollandDoc Radio Uitzending zondagavond 21 maart 21:00 - 22:00 op Radio 1 Het is iets dat alle podiumkunstenaars herkennen: de spanning voorafgaand aan een optreden.
Meestal niet prettig, maar zelden problematisch zeggen de meesten. Als proef op de som vragen wehet en zijn allround musici van The Troupe. Zij spelen op dit moment door heelgen kunnen zich het maar moeilijk bij zichzelf voorstellen. Hoofdrsteltzelfs dat je niet op het podium moet gaan staan als je aan dat soort vrezen lijdt. Ja, hij droomt er weleens van, dus misschien heeft hij hooguit een ‘gesublimeerde vorm van podiumangst’, zo zegt hij.
Toch opende begin vorig jaar ‘s weren in het Leids UniversitairMedisch Centrum en zijn daar in krap een jaar tijd ruim 40 patiënten gezien door psychiater deel bij het doorgronden van deze specifieke problematiek. Ook hebben andere podiumkunstenaars zoals acteurs hun weg gevonden naar deze speciale poli-kliniek. Want was het al langer bekend dat vooral klassieke musici een veeleisend beroep hebben dat ook psychisch eenzware wissel kan trekken: erover praten of hulp zoeken ligt niet erg voor de hand in de doorgaans zeer gedisciplineerde klassieke muziekwereld.
Er ligt een enorm taboe op het hebben van psychische problemen bij dit vak: zelfs sommige musici zelf vinden dat zoietsnu eenmaal bij het vak hoort en dat je een ander vak moet kiezen als je niet tegen de bijbehorende stress bestand bent.
Tekenend is dan ook dat slechts één van de 40 patiënten (vooralsnog anoniem) hierover geïnterviewd wilde worden. Ze isvioliste bij een van de grote orkesten en is bijna een jaar arbeidsongeschikt geraakt door een (naar het zich liet aanzien een-voudige) polsblessure. Maar er bleek meer aan de hand: de prestatiedrang, de druk om met bijna digitale nauwkeurigheidte kunnen spelen: de veeleisendheid van het vak maakten dat ze een buiten proportionele grote druk op lijf en leden gelegdhad en dat dat lijf daar toen maar zelf een rem op gezet heeft. En nu blijkt dat ze moet leren ontdekken dat er meer in hetleven is dan alleen muziek.
Wom spieren en hart in bedwang te kunnen houden: uit verschillende onderzoeken komt naar voren dat meer dan een kwartvan alle musici deze vorm van ‘doping’ (oorspronkelijk bedoeld voor het tegengaan van hartritmestoornissen) gebruikt enal is het toegeven dat je het zelf gebruikt een taboe; het lijkt alom geaccepteerd, aangezien het het enigste middel is dathet muzikale functioneren niet belemmerd.
betwijfelde dat en baarde zo’n 15 jaar geleden opzien met een uitgebreidonderzoek naar het (meetbare) effect van Propranolol op de muzikale prestaties van concertpianisten. Zij promoveerde metdat pionierswerk dat vele malen is geciteerd.
Podiumvrees overkomt de grootsten: van Callas en Streisand tot Brel en Bono. Wat maakt toch dat deze mensen kiezen voor zo’nzwaar en veeleisend beroep: wat beweegt een Rob de Nijs (bekend om zijn enorme podiumvrees) om deze week toch weer opde planken te gaan staan in Carré? Entertrad honderden keren op bij de ‘dinnershows’ van Joopvan den Ende in Studio 21 en telkens weer ging hij achter de coulissen over zijn nek: zwetende handen, hartkloppingen. en telkens weer dacht hij na afloop van de show: “dat viel toch allemaal wel mee?” om vervolgens weer in dezelfde misselijkma-praat buitengewoon openhartig over zijn bühnevrees die hemkeer op keer overviel als ‘een zwarte gier die in je nekt springt, een soort doodsangst’. Er waren momenten dat hij alleen het podi-um op durfde als hij had overgegeven.
Acteur hield het na een succesvolle carrière als acteur voor gezien en ging achter de schermen werken. Volgens hem zijn er twee categorieën acteurs: diegenen die gewoon genieten van het vak en er goed in zijn, maar er isook een categorie die liefde zoeken bij het publiek: “.da’s een gevaarlijke categorie, want die denken: als ik een fout maak, danhouden ze niet meer van me. Dat kan heel mooi zijn, maar da’s niet gezond”. Haye rekent zichzelf tot die tweede categorie.
Er moet dus wel ergens een enorme voldoening bestaan om zo’n lijdensweg te kunnen blijven volhouden. Volgens de eerder genoemde violiste komt dat met het applaus, de enorme kick van het geleverd hebben van een enorme muzikaleprestatie. Maar psychoanalytica en schrijfster Christa Whet Sweelinck conservatorium, hield haar leerlingen voor dat je geen jaren van je leven moet stoppen in een carrière vooralleen dat kortstondige moment: “Als je alleen voor dat applaus dit vak kiest wordt je er doodongelukkig van.” Prprobeert middels een rondgang langs musici, acteurs en performers een beeld van dit onvoldoende onderkende probleem te krijgen en legt het voor aan de wetenschappers. Over de hoogspanning achter decoulissen en ontboezemingen op de couch.

Source: http://www.tapetv.nl/files/Persbericht_Spelen_en_Slikken.pdf