KONVENTA E KOMBEVE TE BASHKUARA KUNDER TRAFIKUT TE PALIGJSHEM TE DROGAVE NARKOTIKE DHE LENDEVE PSIKOTROPE 1988, Akti Final dhe Rezolutat, siç eshte rene dakord, nga Konferenca e Kombeve te Bashkuara per miratimin e nje Konvente kunder Trafikut te Paligjshem te Drogave Narkotike dhe Lendeve Psikotrope, dhe si edhe tabelat qe i bashkengjiten kesaj Konvente.
AKTI FINAL I KONFERENCES SE KOMBEVE TE BASHKUARA
PER MIRATIMIN E NJE KONVENTE KUNDER TRAFIKUT TE PALIGJSHEM TE
DROGAVE NARKOTIKE DHE LENDEVE PSIKOTROPE
1. Asambleja e Pergjithshme e Kombeve te Bashkuara, me ane te rezolutes se saj 39/141 te 14 Dhjetorit 1984, kerkonte qe Keshilli Social-Ekonomik i Kombeve te Bashkuara, "duke, marre ne konsiderate nenin 62 paragrafi 3, dhe nenin 66 paragrafi 1, te Kartes se Kombeve te Bashkuara dhe rezoluten 9 (1) te Keshillit te 16 Shkurtit 1946, t'i kerkonte Komisionit per Drogat Narkotike te fillonte ne sesionin e tij te tridhjete e nje, qe do te mbahej ne shkurt 1985, me perparesi, pergatitjen e nje Projektkonvente kunder trafikut te paligjshem te drogave narkotike qe trajton aspekte te ndryshme te problemit ne teresi, dhe ne menyre te veçante, ato qe parashikohen ne dokumentet ekzistuese nderkombetare. 2. Ne perpjekje per te avancuar kerkesen e mesiperme dhe veprimin per ndjekjen e kesaj çeshtjeje nga Komisioni per Drogat Narkotike dhe Keshilli Social - Ekonomik, Sekretari i Pergjithshem i Kombeve te Bashkuara pergatiti tekstin fillestar te nje Projektkonvente kunder Trafikut te Paligjshem te Drogave Narkotike dhe Lendeve Psikotrope. Ne baze te komenteve bera per kete nga Qeverite dhe te diskutimeve per kete projekt nga Komisioni per Drogat Narkotike ne sesionin e tij te tridhjete e dy me 1987, Sekretari i Pergjithshem pergatiti nje dokument te konsoliduar pune qe iu shpernda te gjitha Qeverive ne prill 1987, i cili u shqyrtua ne dy sesionet e grupit te hapur nderqeveritar te eksperteve. Me 7 dhjetor 1987 Asambleja e Pergjithshme miratoi Rezoluten 42/111 qe jepte udhezime te metejshme per avancimin e pergatitjes se Projektkonventes. Meqenese koha qe kishte ne dispozicion grupi i eksperteve nuk lejonte shqyrtim te plate te te gjitha neneve, Asambleja e Pergjithshme i kerkoi Sekretarit te Pergjithishem te snqyrtonte thirrjen edhe te nje grupi tjeter nderqeveritar me eksperte, qe te mblidhej gjate dy javeve qe do te paraprinin fillimin e sesionit te dhjete te veçante te Komisionit per Drogat Narkotike ne shkurt 1988, per te vazhduar rishikimin e dokumentit te punes per Projektkonventen kunder Trafikut te Paligjshem te Drogave Narkotike dhe Lendeve Psikotrope dhe, po te ishte e mundur, te arrinte ne nje marreveshje per Konventen. Ne sesionin e dhjete te veçante te tij, mbajtur ne Vjene nga 8 deri me 19 shkurt 1988, Komisioni per Drogat Narkotike rishikoi tekstin e Projekt konventes dhe vendosi qe disa nene te tij t'i referoheshin Konferences qe do te mblidhej per te miratuar Konventen. Komisioni gjithashtu i rekomandoi Keshillit Social- Ekonomik disa veprime per te çuar me tej pergatitjen e Projektkonventes. 3. Keshilli Social -Ekonomik, me ane te Rezolutes se tij 1988/8 te 25 Majit 1988 pasi u njoh me punen pergatitore te ndermarre ne pajtim me Rezoluten 39/141 te Asamblese se pergjithshme nga organet kompetente te Kombeve te Bashkuara, vendosi "qe te therrase, ne perputhje me nenin 62 paragrafi 4, te Kartes se Kombeve te Bashkuara dhe brenda
dispozitave te Rezolutes 366 (IV) te 3 Dhjetorit 1949 te Asamblese se pergjithshme, nje konference te te plotfuqishmeve per miratimin e nje Konvente kunder Trafikut te Paligjshem te Drogave Narkotike dhe Lendeve Psikotrope. "Ne baze te vendimit te tij 1988/120, i marre gjithashtu me 25 maj 1988, Keshilli vendosi qe Konferenca te mbahej ne Vjene ne datat 25 nentor -20 dhjetor 1988 dhe qe Sekretari i Peigjithshem t'u dergonte ftese per te marre pjese ne Konference atyre te cilet kishin qene te ftuar per te marre pjese ne Konferencen Nderkombetare mbi perdorimin e droges dhe trafikun e paligjshem, mbajtur ne Vjene nga 17 deri me 29 qershor 1987. 4. Ne baze te Rezolutes se tij 1988/8, Keshilli Social -Ekonomik gjithashtu vendosi te therrase ne Konference nje grup rishikimi qe te rishikonte projekt tekstet e disa neneve dhe Projektkonventen ne teresi me qellim qe te arrihej nje konsistence e pergjithshme e tekstit qe do t'i paraqitej Konferences. Grupi i Rishikimit te Projektkonventes u mblodh ne Zyren e Kombeve te Bashkuara ne Vjene nga datat 27 qershor deri me 8 korrik 1988 dhe miratoi nje raport per Konferencen (E/CONF.82/3). 5. Konferenca e Kombeve te Bashkuara per miratimin e nje Konvente kunder drogave narkotike dhe lendeve psikotrope u mblodh ne Neue Hofburgte,Vjenes nga datat 25 nentor deri me 29 dhjetor 1988. 6. Ne perputhje me rezoluten 1988/8 te 25 Majit 1988 te Keshillit Social-Ekonomik dhe vendimit te tij 1988/120 te se njejtes date, Sekretarit te Pergjithshem ftoi ne Konference: (a) te gjithe shtetet; (b) Namibine, e perfaqesuar nga, Keshilli i Kombeve te Bashkuara per Namibine; (c) perfaqesuesit e organizatave, qe kane ftese te perhershme nga Asambleja e pergjithshme per te marre pjese ne sensionet dhe punimet e te gjitha konferencave nderkombetare te mbajtura nen kujdesin e saj ne rolin e vezhguesve, qe te marrin pjese ne Konference ne kete rol, ne perputhje me Rezolutat 3231 (XXIX) te 22 nentorit 1974 dhe 31/152 te 20 dhjetorit 1976 te Asamblese; (d) perfaqesuesit e levizjeve nacionalçlirimtare te njohura ne rajonin e saj nga Organizata e Unitetit Afrikan qe te merrnin pjese ne Konference ne rolin e vezhguesve, ne perputhje me Rezoluten 3280 (XXIX) te 10 Dhjetorit 1974 te Asamblese se Pergjithshme; (e) agjencite e specializuara,dhe Agjencine Nderkombetate te Energjise Atomike, si dhe organet e interesuara te Kombevete Bashkuara, qe te perfaqesoheshin ne Konference; (f) te gjitha organizatat e interesuara nderqeveritare qe te perfaqesoheshin me vezhgues ne Konfrerence; (g) organizatat e interesuara joqeveritare me vote konsultative ne Keshillin Social- Ekonomik dhe organizatat e tjera te interesuara, joqeveritare, qe mund te jepnin nje kontribut te veçante ne punimet e Konferences, qe te perfaqesoheshin me vezhgues ne Konference: 7. Ne Konference moren pjese delegacionet e 106 Shteteve te meposhtme: Afganistani, Shqiperia, Algjeria, Argjentina, Australia, Austria, Bahamas, Bahrain, Bangladeshi, Barbados, Belgjika, Bolivia, Botsvana, Brazili, Bullgaria, Burma, Republika Socialiste Sovjetike e Bjellorusise, Kameruni, Kanadaja, Kepi i Gjelber, Kili, Kina, Kolumbia, Kosta Rika, Kepi i Fildishte, Kuba, Qipro, Çekosllavakia, Danimarka, Republika Domenikane, Ekuadori, Egjipti, Etiopia, Finlanda, Franca, Republika Demokratike Gjermane, Republika Federale e Gjermanise, Gana, Greqia, Guatemala, Guinea, Selia e Shenjte, Hondurasi, Hungaria, India, Indonezia, Irani (Republika Islamike), Iraku, Irlanda, Izraeli, Italia, Xhamajka, Japonia, Jordania, Kenia, Kuvajti,
Xhamahirija Arabe e Libise, Luksemburgu, Madagaskari, Malajzia, Malta, Mauritania, Mauriciusi, Meksiko, Monako, Maroku, Nepali, Hollanda, Zelanda e Re, Nikaragua, Nigeria, Norvegjia, Omani, Pakistani, Panamaja, Guinea e Re Papua, Paraguaj, Peruja, Filipinet, Polonia, Portugalia, Katari, Republika e Korese, Arabia Saudite, Senegali, Spanja, Sri, Lanka, Sudani, Surinami, Suedia, Zvicra, Tailanda, Tunizia, Turqia, Republika Socialiste, Sovjetike e Ukraines, Bashkimi i Republikave Socialiste Sovjetike, Emiratet e Bashkuara Arabe, Mbreteria e Bashkuar e Britanise se Madhe dhe Irlandes se Veriut, Republika e Bashkuar e Tanzanise, Shtetet e Bashkuara te Amerikes, Uruguaji, Venezuela, Vietnami, Jemeni, Jugosllavia dhe Zaireja. 8. Perfaqesuesit e levizjeve nacionalçlirimtare te meposhtme, te ftuara ne Konference nga Sekretari i Pergjithshem, ishin te pranishme dhe moren pjese siç parashikohet ne rregullat e procedures se Konferences (E/ CONF. 8217): Kongresi Panafrikan i Azanise dhe Organizata Popullore e Afrikes Jugperendimore. 9. Perfaqesuesit e agjencive te meposhtme, te specializuara, te ftuara ne Konference nga Sekretari i Pergjithshem, ishin te pranishem dhe moren pjese siç parashikohet ne rregullat e procedures se Konferences: Organizata Nderkombetare e Aviacionit Civil, Organizata Nderkombetare e Funes, Organizata Arsimore, Shkencore dhe Kulturore e Kombeve te Bashkuara, Organizata e Kombeve te Bashkuara per Zhvillimin Industrial dhe Organizata Boterore e Shendetit. 10. Perfaqsuesit e orgapizatave te tjera nderqeveritare te poshteshenuara, te ftuara ne Konference nga Sekretari i Pergjithshem, ishin te pranishme dhe moren pjese siç parashikohet ne rregullat e procedur se Konferences: Qendra e Studimeve dhe e Trajnimit per Sigllrimih Arab, Byroja e Planit te Kolombos, Keshilli i Evropes, Keshilli per Bashkepunimin e Doganave, Komunitetit Ekonomik Evropian, Organizata Nderkombetare e Policise Kriminale, Liga e Shteve Arabe dhe Marreveshja Jugamerikane per Drogat Narkotike dhe Lendet Psikotrope: 11. Perfaqesuesit e ketyre organeve te interesuara te Kombeve te Bashkuara dhe organizmave perkatese, te ftuara ne Konference nga Sekretari i Pergjithshem, ishin te pranishem dhe moren pjese siç parashikohet ne rregullat e procedures se Konferences: Qendra per Zhvillimin Social dhe Çeshtje Humanitare, Bordi Nderkombetar per Kontrollin e Narkotikeve, instituti i Kombeve te Bashkuara per Azine dhe Lindjen e Largme per Parandalimin e Krimit dhe Trajtimin e Autoreve te Veprimtarive te Kunderligjshme dhe Fondi i Kombeve te Bashkuara per Kontrollin e Perdorimit te Droges. 12. Vezhguesit nga organizatat e meposhme joqeveritare, te ftuara ne Konference nga Sekretari i Pergjithshem, ishin te pranishem dhe moren pjese sic; parashikohet ne rregullat e procedures se Konferences: Komuniteti Nderkombetar i Bahajve, Karitasi Nderkombetar, Qendra Italiane e Solidaritetit, Komunitetet Terapeutike te Kolumbise, Bordi Koordinues i Organizatave Çifute, Kruz Blanka Panama, Programi per Parandalimin e Perdorimit te Droges, Bashkimi Evropian i Grave, Integrative Drogenhilfe a.d. Fachhochschule Ffm.e. v., Federata Nderkombetare Abolicioniste, Shoqata Nderkombetare e Reklamave, Shoqata Nderkombetare e Transportit Ajror, Shoqata Nderkombetare e Juristeve Demokrate, Shoqata Nderkombetare e Kiubeve te Luanve, Byroja Nderkombetare Katolike e Femijes, Dhoma Nderkombetare e Tregtise, Konfederata Nderkombetare e Sindikatave te Lira, Keshilli Nderkombdar per Grate, Keshilli
Nderkombetar per Alkoolin dhe Toksikimin, Federata Nderkombetare e Biznesit dhe Grave Profesioniste, Federata Nderkombetare e Punetoreve Sociale, Federata Farmaceutike Nderkombetare, Shoqata Nderkombetare e Shkollave, Agjencia Afrikane e Shpetimit Islamik, Trusti per Trajtimin, Trajnimet dhe Kerkimet per De oksifikimin nga Opiumi, Pace International Affairs e Mbreterise se Bashkuar, Pax Romana, Soroptimist International, Shoqata Boterore e Shoqerueseve Vajza dhe Skauteve Vajza, Bashkimi Boteror i Organizatave Katolike te Grave dhe Komiteti Nderkombetar Zonta. 13. Konferenca zgjodhi si President Z.Guillermo Bedregat Gutierrez (Bolivi). 14. Konferenca zgjodhi si zevendespresidente perfaqesuesit e ketyre shteteve: AIgjeri, Argjentine, Bahamas, Kine, Kepi i Fildishte, France, Republika Islamike e Iranit, Japoni, Kenia, Malajzi, Meksiko, Marok, Nigeri, Pakistan, Filipine, Senegal, Sudan, Suedi, Turqi, Bashkimi i Republikave Socialiste Sovjetike, Mbreteria e Bashkuar e Britanise se Madhe dhe e Irlandes se Veriut, Shtetet e Bashkuara te Amerikes, Venezuele dhe Jugosllavi. 15. Konferenca zgjodhi si Raporter te Pergjithshem znj.Mervat Tallawy (Egjipt). 16. Konferenca krijoi Komitetet e meposhtme: Komiteti i Pergjithshem Kryetar: Presidenti i Konferences Anetare: Presidenti dhe zevendespresidentet e Konferences, Raporteri i Pergjithshem i Konferences, Kryetaret e Komiteteve te Pergjithshme dhe Kryetar i Komitetit Hartues. Komitetet Gjithperfshirese Komiteti I Kryetar: Z. Gioacchino Polimeri (Itali) Zevendes Kryetar: Z.M.A.Hena (Bangladesh) Raporter: Z.Oskar Hugler (Republika Demoktatike Gjermane) Komiteti II Kryetar: Z.Istvan Bayer (Hungari) Zevendeskryetar: Z.L.H.J.B. van Gorkom (Hollande) Raporter: Znj. Yolanda Fernandez Ochoa (Kosta Rika) Komteti Hartues Kryetar: Z.M.V.N.Rao (Indi) Zevendes Kryetar: Z.Hashem M.Kuraa (Egjipt) Anetare: Kryetari i Komitetit Hartues dhe perfaqesuesit e ketyre Shteteve: Austri, Botsvana, Kanada, Kine, Kolumbi, Çekosllavaki, Egjipt, France, Gane, Irak, Peru, Senegal, Spanje dhe Bashkimi i Republikave Socialist Sovjetike. Raporteret e Komiteteve Gjithperfshirese moren pjese ex officio ne punen e Komitetit Hartues ne perputhje me rregullin 49 te rregullave te procedures se Konferences. Komiteti i Kredencialeve Kryetar: 'Z.Edouard Molitor (Luksemburg) Anetare: Perfaqesuesit e ketyre Shteteve: Bolivi, Botsvana, Kine, Kepi i Fildishte, Xhamajke, Luksemburg, Tailande, Bashkimi i Republikave Socialiste Sovjetike dhe Shtetet e Bashkuara te Amerikes.
17 Sekretari i Pergjithshem i Kombeve te Bashkuara u perfaqesua nga zonjusha Margaret 1 .Ansti, Nensekretare e Pergjithshme, Drejtore e Pergjithshme e Zyres se Kombeve te Bashkuara ne Vjene. Sekretari i Pergjithshem emeroi si Sekretar Ekzekutiv Z.Francisko Ramos - Galino, Drejtor i Seksionit te Drogave Narkotike. 18. Konferenca kishte perpara raportin e Grupit te Rishikimit i mbledhur ne pajtim me Rezoluten 1988/8 te 25 Majit 1988 te Keshillit Social - Ekonomik (E.CONF.82/3). Perveç nje bilanci te punes se Grupit te Rishikimit, raporti permbante propozime, qe i ishin parashtruar Grupit te Rishikimit ne lidhje me Projektkonventen qe do te shqyrtonte Konferenca, dhe tekstin e Projektkonventes kunder Trafikut te Paligjshem te Drogave Narkotike dhe Lendeve Psikotrope (Shtojca II). Kjo Projektkonvente perbente propozimin baze qe do te shqyrtonte Konferenca. 19. Gjate punimeve te saj, Konferenca ndau nenet qe permbante Projektkonventa dy Komiteteve Gjithperfshirese (Komitetit I dhe Komitetit II). Nenet 1 deri 5 bashke me parathenien iu dhane Komitetit I dhe pjesa tjeter e neneve Komitetit II. Pasi rane dakord per tekstin e nje neni te caktuar, Komitetet Gjithperfshirese ia referuan ate Komitetit Hartues. Komitetet Gjithperfshirese i raportuan Konferences per rezultatin e punes se tyre, ndersa Komiteti Hartues i paraqiti Konferences nje tekst te plote te Projektkonventes kunder Trafikut te Paligjshem te Drogave Narkotike dhe Lendeve Psikotrope (E.CONF/82/13). 20. Ne baze te diskutimeve te depozituara ne dokumentacionin e Konferences (E CONF.82/SR.l deri 8) dhe te Komiteteve Gjithperfshirese (E/CONF.82/C.l SR. 1 deri 33) dhe E/CONF.82/C.2SR.l deri 34) dhe te raporteve te Komiteteve Gjithperfshirese (E.CONF/82/11 dhe E/CONF.82/12) dhe te Komitetit Hartues (E/CONF.82/13)., Konferenca perpiloi Konventen e meposhtme: Konventa e Kombeve te Bashkuara kunder Trafikut te Paligjshem te Drogave Narkotike dhe Lendeve Psikotrope. 21. Konventa e mesiperme, qe eshte subjekt i ratifikimit, pranimit, miratimit ose aktit te konfirmimit formal, dhe qe duhet te mbetet e hapur per t'u pranuar nga te tjeret, u miratua nga Konferenca me 19 dhjetor 1988 dhe u la e hapur per t'u nenshkruar me 20 dhjetor 1988, ne perputhje me dispozitat e saj, deri me 28 shkurt 1989, ne Zyren e Kombeve te Bashkuara ne Vjen dhe, me pas, deri me 20 dhjetor 1989, ne Seline e Kombeve te Bashkuara ne Nju Jork, nen kujdesin e Sekretarit te Pergjithshem. 22. Konferenca, gjithashtu, miratoi rezolutat e meposhtme te cilat i bashkengjiten
2. Zbatimi i perkohshem i Konventes se Kombeve te Bashkuara kunder Trafikut
te Paligjshem te Drogave Narkotike dhe Lendeve Psikotrope. 3. Sigurimi i burimeve te nevojshme per Seksionin e Drogave Narkotike dhe sekretariatit te Bordit Nderkombetar per Kontrollin e Narkotikeve per t'i mundesuar ata qe te kryejne detyrat qe u jane besuar ne baze te Traktateve Nderkombetare te Kontrollit te Droges. . DUKE DESHMUAR SA ME SIPER, perfaqesuesit e nenshkruankete Akt Final.
NENSHKRUAR NE VJENE, sot me date njezet dhjetor nje mije e nenteqind e
tetedhjete e tete, ne nje kopje te vetme, qe do te depozitohet te Sekretari i Pergjithshem i Kombeve te Bashkuara, ne gjuhet arabe, kineze, angleze, frenge, ruse dhe spanjolle, dhe secila prej tyre eshte e njejte me origjinalin. REZOLUTAT E MIRATUARA NGA KONFERENCA E KOMBEVE TE BASHKUARA PER MIRATIMIN E NJE KONVENTE KUNDER TRAFIKUT TE PALIGJSHEM TE DROGAVE NARKOTIKE DHE LENDEVE PSIKOTROPE Rezoluta I SHKEMBIMI I INFORMACIONIT Konferenca e Kombeve te Bashkuara per miratimin e nje Konvente kunder Trafikut te Paligjshem te Drogave Narkotike dhe Lendeve Psikotrope, Duke terhequr vemendjen tek Rezoluta III, e miratuar nga Konferenca e Kombeve te Bashkuara e vitti 1961 per Miratimin e nje Konvente te vetme mbi drogat narkotike, ne te ciIen iu kushtua vemendje rendesise qe ka dokumentacioni teknik i Organizates Nderkombetare te Policise Kriminale mbi trafikantet nderkombetare te droges dhe perdorimit te ketij dokumentacioni nga ana e kesaj organizate per qarkullimin e pershkrimeve te ketyre trafikanteve; Duke pasur parasysh mekanizmin e percaktuar nga Organizata Nderkombetare e Policise Kriminale, per shkembimin ne kohe dhe te efektshem te informacionit per hetimin e krimeve midis autoriteteve policore ne shkalle boterore; Rekomandon qe autoritetet policore duhet te perdorin ne nje shkalle sa me te gjere qe te jete e mundur dokumentacionin dhe sistemin e komunikimit te Organizates Nderkombetare te Policise Kriminale, me qellim qe te arrihen synimet e Konventes se Kombeve te Bashkuara kunder Trafikut te Paligjshem te Drogave Narkotike dhe Lendeve Psikotrope. Rezoluta 2 ZBATIMI I PERKOHSHEM I KONVENTES SE KOMBEVE TE BASHKUARA KUNDER TRAFIKUT TE PALIGJSHEM TE DROGAVE NARKOTIKE DHE LENDEVE PSIKOTROPE
Konferenca e Kombeve te Bashkuara per miratimin e nje Konvente kunder
Trafikut te Paligjshem te Drogave Narkotike dhe Lendeve Psikotrope. 1. Nxit shtetet, ne masen qe kane mundesi, qe te pershpejtojne hapat per ratifikimin e Konventes se Kombeve te Bashkuara kunder Trafikut te Paligjshem te Drogave Narkotike dhe Lendeve Psikotrope me qellim qe ajo te hyje ne fuqi sa me shpejt qe te jete e mundur.
2. Fton shtetet, ne masen qe kane mundesi, te zbatojne perkohesisht masat e
parashikuara nga Konventa ne pritje qe secila prej tyre te hyje ne fuqi.
3. Kerkon nga Sekretar i Pergjithshem qe t'ia transmetoje kete Rezolute Keshillit
Social - Ekonomik dhe Asamblese se Pergjithshme.
Rezoluta 3 SIGURIMI I BURIMEVE TE NEVOJSHME PER SEKSIONIN E DROGAVE NARKOTIKE DHE PER SEKRETARIATIN E BORDIT NDERKOMBETAR TE KONTROLLIT TE NARKOTIKEVE ME QELLIM QE ATA TE MUNDESOHEN TE KRYEJNE DETYRAT QE U JANE BESUAR NE BAZE TE TRAKTATEVE NDERKOMBETARE TE KONTROLLIT TE DROGES Konferenca e Kombeve te Bashkuara per miratimin e nje Konvente kunder Trafikut te Paligjshem te Drogave Narkotike dhe Lendeve Psikotrope, Duke pranuar qe Konventa e Vetme mbi Drogat Narkotike, 1961, ajo Konvente si eshte ndryshuar nga Protokolli i vitit 1972 per ndryshimin e Konventes se Vetme mbi Drogat Narkotike, 1961, dhe Konventa mbi Lendet Psikotrope, 1971, te mbeten baza e perpjekjeve nderkombetare per kontrollin e drogave narkotike dhe lendeve psikotrope, dhe qe zbatimi rigoroz si nga ana e qeverive ashtu edhe nga e organeve nderkombetare te kontrollit te Kombeve te Bashkuara i detyrimeve qe rrjedhin nga Konventat eshte thelbesor per arritjen e qellimeve te tyre; Duke pasur parasysh se Konventa e Kombeve te Bashkuara kunder Trafikut te Paligjshem te Drogave Narkotike dhe Lendeve Psikotrope do te krijoje detyrime te metejshme per Qeverite, Komisionin e Drogave Narkotike, Bordin Nderkombetar te Kontrollit te Narkotikeve dhe sekretariatet e tyre, dhe do te kerkoje shpenzime te metejshme financiare nga ana e tyre; Thellesisht e shqetesuar nga ndikimi qe kane sjelle reduktimet kohet e fundit te personelit dhe te buxhetit ne aftesine e Seksionit te Drogave Narkotike dhe te sekretariatit te Bordit Nderkombetar te Kontrollit te Narkotikeve per te kryer plotesisht programin e tyre te punes per te cilin ata kane mandat, 1. Nxit te gjitha shtetet anetare te marrin hapat e duhura ne Asamblene e pergjithshme, si edhe ne organet financiare te Asambiese, per te percaktuar perparesine e duhur dhe per te miratuar shumat e nevojshme buxhetore, me qellim qe t'u sigurojne Seksionit te Drogave Narkotike dhe Sekretariatit te Bordit Nderkombetar te Kontrollit te Narkotikeve, burimet e nevojshme per te kryer plotesisht detyrat qe u jane besuar ne baze te Konventes se Kombeve te Bashkuara kunder Trafikut te Paligjshem te Drogave Narkotike dhe Lendeve Psikotrope, Konventes se Vetme mbi Drogat Narkotike, 1961, te asaj Konvente siç eshte ndryshuar nga protokolli i vitit 1972 per ndryshimin e Konventes se Vetme mbi Drogat arkotike, 1961, dhe te Konventes mbi lendet psikotrope, 1971; 2. Kerkon qe Sekretari i Pergjithshem te ndermarre hapat e nevojshme, brenda kompetencave te tij, qe te beje efektive dispozitat e paragrafit 1 sa me siper. KONVENTA E KOMBEVE TE BASHKUARA KUNDER TRAFIKUT TE PALIGJSHEM TE DROGAVE NARKOTIKE DHE LENDEVE PSIKOTROPE
Miratuar nga Konferenca ne mbledhjen e saj te 6-te te plenare me 19 dhjetor 1988. Palet ne kete Konvente, Thellesisht te shqetesuara nga permasat dhe tendenca ne rritje e prodhimit te paligjshem te drogave narkotike dhe lendeve Psikotrope, te kerkesave per to dhe te trafikut te tyre,
gje qe perben nje kercenim serioz per shendetin dhe mireqenien e qenieve njerezore dhe ka ndikim te pafavorshem ndaj themeleve ekonomike, kulturore dhe politike te shoqerise; Thellesisht te shqetesuara, gjithashtu, nga, depertimet gjithnje ne rritje ne grupe te ndryshme shoqerore'" te Trafikut te Paligjshem te Drogave Narkotike dhe Lendeve Psikotrope, dhe veçanerisht nga fakti qe ne shume pjese te botes femijet perdoren si treg i paligjshem perdoruesish drogash dhe per qellime te prodhimit, shperndarjes dhe tregtimit te paligjshem te drogave narkotike dhe lendeve psikotrope qe perben nje rrezik me pasoja te pallogaritshme; Duke ditur lidhjet midis trafikut te paligjsliem clhe veprimtarive te tjera te krimit te organizuar qe minojne ekonomite legjitime dhe kercenojne stabilitetin, sigurine dhe sovranitetin e shteteve; Duke e ditur, gjithashtu, se trafiku i paligjshem eshte nje veprimtari nderkombetare kriminale, ndalimi i se ciles kerkon vemendje urgjente dhe perparesine me te larte; Te vetedijshem se trafiku i paligjshem sjell perfitime te medha financiare dhe pasuri qe i mundesojne organizatat kriminale midis shteteve te depertojne, te ndotin dhe te korruptojne struktura te qeverise, biznesin e ligjshem tregtar dhe financiar dhe shoqerine ne te gjitha nivelet e saj ; Te vendosur per t'i privuar personat qe merren me trafik te paligjshem nga fitimet qe sjellin veprimtarite te tyre kriminale dhe duke eleminuar keshtu stimulin e tyre kryesor qe nxit ne keto veprimtari; Duke deshiruar te eleminojne shkaqet baze te problemit te perdorimit te drogave narkotike dhe te lendeve psikotrope, duke perfshire kerkesen per keto droga dhe lende dhe perfitimet shume te medha qe rrjedhin nga trafiku i paligjshem; Duke menduar se eshte e nevojshme marrja e masave per monitorimin e disa lendeve, duke perfshire prekursoret, kimikatet dhe tretesit, qe perdoren ne prodhimin drogave narkotike dhe lendeve psikotrope, gjendja e gatshme e te cilave ka çuar ne rritjen e prodhimit klandestin te ketyre drogave dhe lendeve; Te vendosur per te permiresuar bashkepunimin nderkombetar per ndalimin e trafikut te paligjshem me rruge detare; Duke pranuar se zhdukja e trafikut te paligjshem eshte nje pergjegjesi kolektive e te gjitha Shteteve dhe se, per kete qellim, nevojitet nje veprim i bashkerenduar ne kuadrin bashkepunimit nderkombetar; Duke njohur aftesine e Kombeve te Bashkuara ne fushen e kontrollit te drogave narkotike dhe lendeve psikotrope dhe me deshiren qe organet nderkombetare qe merren me kete kontroll te jene brenda kuadrit te asaj organizate; Duke riafirmuar parimet dejtuese te traktateve ekzistuese ne fushen e drogave narkotike dhe lendeve psikotrope dhe sistemin e kontrollit qe ato misherojne; Duke ditur nevojen per forcimin dhe plotesimin e masave te parashikuara nga Konventa e Vetme mbi Drogat Narkotike, 1961, nga ajo Konvente siç eshte ndryshuar nga Protokolli i vitit 1972 mbi Ndryshimin e Konventes se Vetme mbi Drogat Narkotike, 1961 dhe Konventes se vitit 1971 mbi lendet psikotrope, per te kundershtuar permasat dhe shtirjen e trafikut te paligjshem dhe rjedhojat e tij serioze; Duke ditur gjithashtu rendesine e forcimit dhe te rritjes se mjeteve efektive ligjore per bashkepunimin nderkombetar ne çeshtje kriminale per te ndaluar veprimtarite kriminale nderkombetare te trafikut te paligjshem;
Duke deshiruar nenshkrimin e nje Konvente nderkombetare te gjithanshme, efektive dhe operative, qe te drejtohet, ne menyre te veçante, kunder trafikut te paligjshem dhe qe te trajtoje aspektet e ndryshme te problemit ne teresi, ne menyre te veçante ato aspekte qe nu parashikohen ne traktet ekzistuese ne fushen e drogave narkotike dhe lendeve psikotrope, vendosen si me poshte: Neni 1 Perkufizimet Perjashtuar rastet kur eshte shenuar shprehimisht ndryshe ose kur konteksti e kerkon ndryshe, ne gjithe tekstin e kesaj Konvente do te perdoren perkufizimet e meposhtme: (a) "Bordi" nenkupton Bordin Nderkombetar per Kontrollin e Narkotikeve, themeluar nga Konventa e Vetme mbi Drogat Narkotike, 1961, dhe ajo Konvente siç eshte ndryshuar nga protokolli i vitit 1972 mbi ndryshimin e Konventes se Vetme mbi Drogat Narkotike, 1961 ; (b) "Bima kanabis" nenkupton çdo lloj bime te llojit kanabis; (c) "Shkurre kokaine" nenkupton bime te çdo lloji te klases eritroksilon; (d) "Transportues tregtar" nenkupton çdo njeri ose çdo subjekt publik, privat ose subjekt tjeter qe merret me transportimin e njerezve, mallrave ose postave kundrejt pageses, qirase ose ndonje fitimi tjeter; (e) "Komisioni" nenkupton Komisionin mbi Drogat Narkotike te Keshillit Social
(f) "Konfiskimi", qe perfshin gjoben atje ku eshte e zbatueshme, nenkupton marrjen e perhershme te pasurise me urdher te gjykates use te nje autoriteti tjeter kompetent; (g) "Shperndarje e kontrolluar" nenkupton tekniken e lejimit te ngarkesave te paligjshme use te dyshuara te drogave narkotike, lendeve psikotrope, lendeve te parashikuara ne tabelen I dhe tabelen II qe i bashkengjiten kesaj Konvente ose lendeve zevendesuese te tyre, qe te dalin, te kalojne ose te hyjne ne territorin e nje ose me shume vendeve, me dijenine dhe nen mbikqyerjen e autoriteteve te tyre kompetente, me qellim qe te identifikohen personal e perfshire ne kryerjen e veprimtarive te kunderligjshme, te parashikuara ne perputhje me nenin 3 paragrafi 1, te Konventes; (j) "Konventa 1961" nenkupton Konventen e vetme mbi drogat narkotike, 1961; (i) "Konventa 1961 e ndryshuar" nenkupton Konventen e vetme mbi drogat narkotike, 1961, te ndryshuar nga Protokolli i vitit 1972 mbi Ndryshimin e Konventes se Vetme mbi Drogat Narkotike, 1961; (j) "Konventa 1971" nenkupton Konventen mbi lender psikotrope, 1971, "Keshilli" nenkupton Keshillin Social - Ekonomik te Kombeve te Bashkuara ; (1) "Ngrirje" ose "kapje" nenkupton ndalimin e perkohshem te transferimit, shkembimit, sistemimit ose levizjes se pasurise use marrjen perkohesisht nen kujdestari use nen kontroll te pasurise ne baze te nje urdhri te leshuar nga gjykata ose nje autoritet kompetent; . (m) "Tralik i paligjshem" nenkupton veprimtarite e kunderligjshme te parashikuara ne nenin 3, paragrafi 1 dhe 2, te kesaj Konvente;
(n) "Droge narkotike" nenkupton çdo lloj lende, natyrore ose sintetike, e paparashikuar ne listat I dhe II te Konventes se Vetme mbi Drogat Narkotike, 1961, dhe te asaj Konvente te ndryshuar nga Protokolli i vitit 1972 mbi ndryshimin e Konventes se Vetme mbi Drogat Narkotike, 1961; (0) "Hashashi" nenkupton, bimen e llojit Papaver somniferum L; (p) "Fitime" nenkupton çdo lloj pasurie qe rrjedh ose perftohet, drejpersedrejti ose terthorazi, nga kryerja e nje veprimtarie te kunderligjshme e parashikuar ne perputhje me nenin 3, paragrafi l; (q) "Pasud." nenkupton pasuri te çdo lloji, fizike ose jo, te tundshme ose te patundshme, te prekshmeo jo, dhe dokumentet ligjore ose dokumentet qe vertetojne te drejten ndaj ketyre pasurive ose interesin ne to; (r) "Lende psikotrope" nenkupton çdo lloj lende, natyrore ose sintetike, ose çdo lloj materiali natyral qe parashikohen ne listat I, II, III dhe IV te Konventes mbi lendet psikotrope, 1971; (s) "Sekretari i Pergjithshem" nenkupton Sekretarin e Pergjithshem te Kombeve te Bashkuara; (t) "Tabela I dhe tabela II" nenkuptojne listat me numrat korrespondues te lendeve, qe i bashkengjiten kesaj Konvente, te ndryshuara herepashere ne perputhje me nenin 12; (u) "Shtet tranzit" nenkupton nje shtet neper territorin e te cilit kalojne droga narkotike, lende psikotrope dhe lende te paligjshme te parashikuara ne tabelen I dhe tabelen II, territor i cili nuk eshte as vendi i origjines as vendi i destinacionit te tyre te fundit. Neni 2 Sfera e veprimtarise se Konventes 1. Qellimi i kesaj Konvente eshte qe te nxise bashkepunimin midis Paleve ne menyre qe ato te mund t'i trajtojne ne menyre me te efektshme aspektet e ndryshme te Trafikut te Paligjshem te Drogave Narkotike dhe Lendeve Psikotrope qe ka marre permasa nderkombetare, Gjate zbatimit te detyrimeve te tyre, qe rrjedhin nga kjo Konvente, Palet duhet te marrin masat e nevojshme, duke perfshire masa legjislative dhe administrative, ne perputhje me dispozitat themelore te sistemeve ligjore respektive te vendeve te tyre. 2. Patet duhet te zbatojne detyrimet e tyre, qe rrjedhin nga kjo Konvente, ne ate menyre qe te jete ne perputhje me parimet e barazise se pavaresise dhe integritetit territorial, te Shteteve dhe parimit te mosnderhyrjes ne punet e brendshme te Shteteve te tjere. 3. Pala nuk duhet te ndermarre ne territorin e nje Pale tjeter ushtrimin e juridiksionit dhe kryerjen e funksioneve qe, ne baze te ligjit te vendit te vet, i rezervohen vetem autoriteteve te asaj pale tjeter. Neni 3 Veprimtaria e kunderligjshme dhe sanksionet 1. Secila Pale, sipas nevojes, duhet te adoptoje masat per te parashikuar si veprimtari kriminale ne baze te ligjit te vendit te vet, kur kryhet ne menyre te qellimshme:
(a) (i) prodhimin, fabrikimin, ekstraktin, pergatitjen, ofrimin, ofrimin per shitje, shperndarjen, shitjen, perhapjen ne çfaredo kushtesh qofshin, shperblimin e ndermjetesit, dergimin tranzit, transportin, importimin ose eksportimin e çfaredolloj droge narkotike ose çfaredolloj lende psikotrope ne kundershtim me dispozitat e Konventes 1961, Konventes 1961 te ndryshuar ose Konventes 1971; (ii) kultivimin e hashashit, te shkurres se kokaines ose bimes se kanabisit per prodhimin e drogave narkotike ne kundershtim me dispozitat e Konventes 1961 dhe Konventes 1961 te ndryshuar;
(iii) mbajtjen ose blerjen e çfaredolloj droge narkotike ose lende psikotrope me qellimin e ushtrimit te ndonjeres prej veprimtarive te renditura me siper (i); (iv) prodhimin, transportin ose shperndarjen e pajisjve, materialeve ose lendeve te parashikuara ne tabelen I dhe tabelen II, duke ditur se ato do te perdoren ne ose per kultivimin, prodhimin ose fabrikimin e paligjshem te drogave narkotike ose lendeve psikotrope; (v) organizimin, drejtimin ose financimin e ndonjeres prej veprimtarive te kunderIigjshme, te parashikuara sa me siper (i), (ii), (iii) ose (iv); (b) (i) shkembimin ose transferimin e pasurive duke ditur se keto pasuri kane rrjedhur nga nje veprimtari te kunderligjshme ose veprimtari te kunderligjshme te parashikuara ne perputhje me nenparagrafin (a) te ketij paragrafi ose nga akti i pjesemarrjes ne nje veprimtari te kunderligjshme ose veprimtari te kunderIigjshme te tilla, me qellimin e fshehjes ose mbulimin e origjines se paligjshme te pasurive ose me qellimin e dhenies se ndihmes ndonje personi qe eshte perfshire ne kryerjen e nje veprimtarie te kunderligjshme ose veprimtarive te kunderligjshme te tilla, per t'iu shmangur pasojave ligjore te veprimeve te tij; (ii) fshehjen ose mblllimin e natyres se vertete, burimit, vendndodhjes, sistemimit, levizjes, te te drejtave ne lidhje me pasurine ose pronesine e pasurise, duke ditur se nje pasuri e tille ka rrjedhur nga nje veprimtari e kunderligjshme ose veprimtari te kunderligjshme te parashikuara ne perputhje me nenparagrafin (a) te ketij paragrafi ose nga akti i pjesemarrjes ne nje veprimtari te kunderligjshme ose veprimtari te kunderligjshme te tilla. (a) Ne varesi te parimeve te veta kushtetuese dhe te koncepteve baze te sistemit te vet ligjor: (i) pervetesimin, zoterimin ose perdorimin e pasurive, duke e ditur ne kohen emmarrjes, se keto pasuri kane rrjedhur nga nje veprimtari e kunderligjshme ose veprimtari te kunderligjshme te parashikuara ne perputhje me nenparagrafin (a) te ketij paragrafi ose nga akti i pjesemarrjes ne nje veprimtari te kunderligjshme ose veprimtari te kunderligjshme te tilla; (ii) zoterimin e pajisjeve ose materialeve ose lendeve te parashikuara ne tabelen I dhe tabelen II, duke ditur se ato perdoren apo do te perdoren ne ose per kultivimin, prodhimin ose fabrikimin e paligjshem te drogave narkotike ose lendeve psikotrope; (iii) nxitjen ose shtypjen publikisht te te tjereve, me çfaredo mjeti, per te kryer
ndonjeren prej veprimtarive te kunderligjshme te parashikuara ne perputhje me kete nen ose per te perdorur droga narkotike ose lende psikotrope ne menyre te paligjshme; (iv) pjesemarrjen, shoqerimin ose komplotimin per te kryer, perpjekjet per te kryer dhe dhenien e ndihmes, te mbeshtetjes, lehtesimin dhe keshillimin per te kryer ndonjeren prej veprimtarive te kunderligjshme te parashikuara ne perputhje me tete nen. 2. Ne varesi te parimeve te veta kushtetuese dhe koncepteve haze te sistemit te vet ligjor, secila Pale duhet te adoptoje masa, sipas nevojes, per te parashikuar si veprimtari kriminale, ne haze te ligjit re vendit kur kryhet qellimisht, zoterimin, blerjen ose kultivimin e drogave narkotike ose lendeve psikotrope per perdorimin personal, ne kundershtim me dispozitat e Konventes 1961, Konventes 1961 te ndryshuar ose Konventes 1971. 3. Njohja, synimi ose qellimi, qe kerkohen si elemente te veprimtarise se kunderligjshme re' parashikuar ne paragrafin 1 te ketij nelli, mund te konstatohen nga rrethana objektive faktike. 4. (a) Secila Pale duhet te beje qe kryelja e veprimtarive te kunderligjshme te parashikuara ne perputhje me papgrafin 1 te ketij neni, t'i nenshtrohet sanksioneve qe llogarisin natyren e rende te ketyre veprimtarive te kunderligjshme, siç jane burgimi ose forma e tjera te heqjes se lirise, sanksione financiare dhe konfiskimi. (b) Perveç denimit ose ndeshkimit, per nje veprimtari te kunderligjshme te parashikuar ne perputhje me paragrafin 1 te ketij neni, Paler mund te parashikojne qe ndaj autorit te veprimtarise se kunderligjshme te zbatohen masa te tilla si trajtimi, edukimi, kujdesi pas vuajtjes se denimit, rehabilitimi ose ihtegrimi perseri ne shoqeri . (c) Pavaresisht nga nenparagrafet e mesiperm, ne raste te pershtatshme te nje natyre me te lehte, Paler mund te parashikojne, si alternativa ndaj denimit ose ndeshkimit, masa te tilla si edukimi, rehabilitimi ose integrimi perseri ne shoqeri, si edhe trajtimi dhe kujdesi pas vuajtjes se denimit kur autori i veprimtarise se kunderligjshme eshte perdorues droge. (d) Paler mund te parashikojne,si alternative ndaj denimit ose ndeshkimit, ose perveç denimit ose ndeshkimit te nje veprimtarie te kunderligjshme te parashikuar ne perputhje me paragrafin 2 te ketij neni, masa per trajtimin, edukimin, kujdesin pas vuajtjes se denimit, rehabilitimin ose integrimin perseri ne shoqeri te autorit te veprimtarise se kunderligjshme. 5. Palet duhet te sigurojne qe gjykatat dhe autoritetet e tjera kompetente, qe kane juridiksion te marrin parasysh rrethanat faktike qe e bejne kryerjen e veprimtarive te, kunderligjshme te parashikuara ne perputhje me paragrafin 1 te ketij neni veçanerisht te renduar, si:
a) perfshirja ne veprimtarine e kunderligjshme te nje grupi te organizuar kriminal
ku ben pjese autori i veprimtarise se kunderligjshme;
b) perfshirja e autorit te veprimtarise se kunderligjshme ne vepnmtan te tjera
c) perfshirja e autorit te veprimtarise se kundaligjshme ne veprimtari te tjera te
paligjshme te ndihmuara nga kryerja e veprimtarise se kunderligjshme.
d) perdorimi i dhunes ose armeve nga autori i veprimtarise se kunderhgjshme;
e) fakti qe autori i veprimtarise se kunderligjshme ka nje detyre publike dhe qe
veprimtaria e kunderligjshme lidhet me detyren ne fjale;
f) viktimizimi ose perdorimi i te miturve;
g) fakti qe veprimtaria e kunderligjshme kryhet ne nje institucion te vuajtjes se denimit, ne nje institucion arsimor, ne nje qender te sherbimeve sociale ose shume prane tyre apo ne vende te tjera ne te cilat nxenesit e shkollave dhe studentet shkojne per veprimtari arsimore, sportive dhe sociale;
d) denimi i meparshem, sidomos per veprimtari te kunderligjshme te ngjashme,
qofshin te huaj apo vendas, ne masen qe lejohet nga ligji i vendit te Pales.
6. Paler duhet te perpiqen te sigurojne qe te gjitha fuqite e nevojshme ligjore ne
baze te ligjit te vendit te tyre, ne lidhje me ndjekjen penale te personave per veprimtari te kunderligjshme te parashikuara ne perputhje me kete nen, te ushtrohen per te rritur ne maksimum efektshmerine e masave per zbatimin e ligjit persa i perket atyre veprimtarive te kunderligjshme dhe ne lidhje me nevojen per ndalimin e kryerjes se veprimtarive te tilla te kunderligjshme. 7. Paler duller te sigurojne qe gjykatat dhe autoritetet e tjera kompetente te mbajne parasysh natyren e rende te veprimtarive te kunderligjshme te renditura ne paragrafin 1 te ketij neni dhe rrethanat e renditura ne paragrafin 5 te ketij neni, kur te shqyrtojne mundesine e lirimit me shpejt ose lirimit me kusht te personave te denuar per veprimtari te tilla te kunderligjshme. 8. Secila Pale, kur ta shohe te pershtatshme, duhet te percaktoje ne legjislacionin e vendit te vet nje ligj te plote per kohen e caktuar kur duhet te filloje procedura gjyqesore per çdo veprimtari te kunderligjshme te parashikuar ne perputhje me paragrafin 1 te ketij neni dhe nje periudhe me te gjate kohore per rastet kur personi i shpallur si autori i veprimtarise se kunderligjshme i eshte shmangur administrimit te drejtesise. 9. Secila Pale duhet te marre masat e pershtatshme, ne perputhje me sistemin e vet ligjor, per te siguruar qe personi i akuzuar ose i denuar per nje veprimtari te kunderligjshme e parashikuar ne perputhje me paragrafin 1 te ketij neni, i cili eshte gjetur brenda territorit te saj, te jete i pranishem gjate procedurave te ndjekjes penale. 10. Per te siguruar bashkepunim midis Paleve ne kuadrin e kesaj Konvente, duke perfshire ne menyre te veçante bashkepunimin ne baze te neneve 5,6,7 dhe 9, veprimtarite e kunderligjshme te parashikuara ne perputhje me kete nen nuk duhet te konsiderohen si veprimtari te kunderligjshme fiskale ose si veprimtari te kunderligjshme politike ose te shikohen politikisht te motivuara, pa marre parasysh kufizimet kushtetuese dhe ligjin themelor te vendeve te Paleve. 11. Permbajtja e ketij neni nuk duhet te cenoje parimin se pershkrimi i veprimtarive te kunderligjshme te cilave ai u referohet dhe ai i mbrojtjeve te tyre ligjore i rezervohet ligjit vendas te Pales dhe se veprimtari te tilla te kunderligjshme duller te ndiqen penalisht te ndeshkohen ne perputhje me ate ligj. Neni 4 Juridiksioni
1. Secila Pale: a) Duhet te marre, sipas nevojes, mas a per te percaktuar juridiksionin e vet per veprimtarite e kunderligjshme qe ajo ka parashikuar ne perputhje me nenin 3 paragrafi 1, kur: (i) Veprimtaria e kunderligjshme kryhet ne territorin e saj.
(ii) Veprimtaria e kunderligjshme kryhet ne bardin e nje anijeje, qe lundron me flamurin e saj ose ne nje aeroplan qe eshte regjistruar ne baze te ligjeve te saj ne kohen kur kryhet veprimtaria e kunderligjshme. (b) Mund te marre masa, kur ta shobe te nevojshme, per te percaktuar juridiksionin e vet per veprimtarite e kunderligjshme qe ajo ka parashikuar ne perputhje me nenin 3 paragrafi 1, kur: (i) Veprimtaria e kunderligjshme kryhet nga nje shtetas i saj ose nga nje person me vendbanim te vazhdueshem ne territorin e saj; (ii) Veprimtaria e kunderligjshme kryhet ne bordin e nje anijeje ne lidhje me te cilen ajo Pale ka qene e autorizuar te ndermarre veprimin e duhur ne perputhje me nenin 17, me kusht qe ky juridiksion te ushtrohet vetem ne baze te marreveshjeve ose te rregullimeve qe i behen marreveshjeve, te cilave iu referohet ne paragrafin 4 dhe 9 te ketij neni; (iii) Veprimtaria e kunderligjshme eshte njera nga veprimtarite e parashikuara ne perputhje me nenin 3 paragrafi 1, nenparagrafi (c) (iv) kryhet jashte territorit te saj me qellimin e kryerjes, brenda territorit te saj, te nje veprimtarie te kunderligjshme te parashkuar ne perputhje me nenin 3 paragrafi 1. 2. Secila Pale: (a) Duhet, kur ta shohe te nevojshme, te marre masa gjithashtu per te percaktuar juridiksionin e vet per veprimtarite e kunderligjshme qe ajo ka parashikuar ne perputhje me nenin 3 paragrafi 1, kur personi i shpallur si autor i veprimtarise se kunderligjshme eshte i pranishem ne territorin e saj dhe ajo nuk ia dorezon ate nje Pale tjeter per arsye: (i) se veprimtaria e kunderligjshme eshte kryer ne territorin e saj ose ne bordin e nje anijeje qe lundronte me flamurin e saj ose ne nje aeroplan qe ishte regjistruar ne baze te ligjit te saj ne kohen e kryerjes se veprimtarise se kunderligjshme ose (ii) se veprimtaria e kunderligjshme eshte kryer nga nje shtetas i saj. (b) Mund te marre gjithashtu masa, kur ta shohe te nevojshme, per te percaktuar jurdiksionin e vet per veprimtarite e kunderligjshme qe ajo ka parashikuar ne perputhje me nenin 3 paragrafi 1, kur personi i shpallur si autor i veprimtarise se kunderligjshme, eshte i pranishem ne territorin e saj dhe ajo nuk ia dorezon ate nje Pale tjeter. 3. Kjo Konvente nuk perjashton ushtrimin e çfaredo juridiksionin penal te percaktuar nga nje Pale ne perputhje me ligjin e vendit te vet. Neni 5 Konfiskimi
1. Secila Pale duhet, kur ta shohe te nevojshme, te marre masa per te mundesuar
a) fitimeve qe rrjedhin nga veprimtari te kunderligjshme te parashikuara ne
perputhje me nenin 3 paragrafi 1, ose te pasurive, vlera e te cilave korrespondon me vleren e ketyre fitimeve; b) drogave narkotike dhe lendeve psikotrope, materialeve dhe pajisjeve ose mjeteve te tjera qe jane perdorur ose qe synojne te perdoren ne cfaredo menyre ne veprimtarite e kunderligjshme te parashikuara ne perputhje me nenin 3 paragrafi 1.
2. Secila Pale duhet, kur ta shohe te nevojshme, te marre masa per te mundesuar
autoritetet e veta kompetente te identifikojne, te gjurmojne dhe te ngrijne ose te shtien ne dare fitimet, pasurine, mjetet ose çdo gje tjeter te ciles i referohet ne paragrafin 1 te ketij neni, me qellimin e nje konfiskimi te mundshem. 3. Me qellim qe te zbatoje masat te cilave iu referohet ne kete nen, secila Pale duhet te jape fuqi te plote gjykatave ose autoriteteve te tjera kompetente qe te urdherojne qe dokumentacioni bankar, financiar se tregtar te vihet ne dispozicion ose te shtihet ne dore. Pala nuk duhet te refuzoje qe te veproje ne baze te dispozitave te ketij paragrafi per arsye te sekretit bankar. 4. (a) Ne vijim te kerkeses se bere ne perputhje me kete nen nga nje Pale tjeter qe ka juridiksion per veprimtarine e kunderligjshme te parashikuar ne perputhje me nenin 3 paragrafi 1, Pala ne territorin e te ciles gjenden fitimet, pasuria, mjetet ose ndonje gje tjeter te ciles i referohet ne paragrafin 1 te ketij neni, duhet: (i) t'ia paraqese kerkesen autoriteteve te veta kompetente, me qellim qe te leshohet nje urdher per konfiskim dhe, ne rast te leshimit te nje urdheri te tille, ta beje ate efektiv; (ii) ose t'u paraqese autoriteteve te veta kompetente, per ta bere ate efektiv ne masen qe kerkohet ose nje urdher per konfiskim te leshuar nga Pala qe beb kerkesen ne perputhje me paragrafin 1 te ketij neni, lidhur me fitimet, pasurine, mjetet ose ndonje gje tjeter te ciles i referohet ne paragrafin 1, qe gjenden ne territorin e Pales te ciles i behet kerkesa. (b) Ne vijim te kerkeses se bere ne perputhje me kete nen nga nje Pale tjeter qe ka juridiksion per nje veprimtari te kunderligjshme, te parashikuar ne perputhje me nenin 3, paragrafi 1, Pala te ciles i behet kerkesa duhet te marre masat per identifikimin, gjurmimin dhe ngrirjen ose shtenien ne dore te fitimeve, pasutise, mjeteve ose ndonje gjeje tjeter te ciles i referohet ne paragrafin 1 te ketij neni me qellimin e konfiskimit te mundshem per te cilin do te leshohet urdher ose nga Pala qe ben kerkesen, ose ne perputhje me kerkesen e bere ne baze te nenparagrafit (a) te ketij paragrafi nga pala te ciles drejtohet kerkesa. (c) Vendimet ose veprimet e parashikuara ne neparagrafin (a) dhe (b) te ketij paragrafi duhet te merre nga Pala te ciles i drejtohet kerkesa, ne perputhje dhe ne vartesi te dispozitave te ligjit te vendit te vet, te rregullave te saj proceduriale, traktatit,marreveshjes, rregullimeve te marreveshjes dypaleshe ose shumepaleshe nga te cilat rrjedhin detyrime per te ne lidhje me Palen qe ben kerkesen. (d) Dispozitat e nenit 7 paragrafet 6 dhe 19, jane te zbatueshme, mutatis mutandis. Pervec informacionit te specifikuar ne nenin 7 paragrafi 10, kerkesat e bera ne perputhje me kete nen duhet te permbajne si me poshte: (i) ne rastin e kerkeses se bere ne baze te nenparagrafit (a) (i) te ketij paragrafi, nje pershkrim te pasurise qe do te konfiskohet dhe nje deklarate te fakteve mbi te cilat mbeshtetet Pala qe ben kerkesen te mjaftueshme per te mundesuar Palen, te ciles i drejtohet kerkesa, te kerkoje qe urdhri te leshohet ne baze te ligjit te vendit te vet; (ii) ne rastin e kerkeses se bere ne baze te nenparagrafit (a) (ii), nje kopje e pranueshme nga pikepamja ligjore e urdhrit per konfiskim te leshuar nga Pala qe ben kerkesen, ne te cilin mbeshtetet kerkesa, nje deklarate te fakteve dhe informacion ne lidhje me shkallen ne te cilen kerkohet ekzekutimi i urdhrit; (iii) ne rastin e kerkeses se bere ne baze te nenparagrafit (b) nje deklarate te fakteve mbi te cilat eshte mbeshtetur Pala qe ben kerkesen dhe nje pershkrim te veprimeve, qe kerkohen te ndermerren.
(e) Secila Pale duhet t'i dergoje Sekretarit te Pergjithshem tekstin e ligjeve ose rregulloreve te veta qe e ben efektiv kete paragraf dhe tekstin e ndryshimeve te mevonshme te ketyre ligjeve dhe rregulloreve. (f) Kur nje Pale zgjedh ta kushtezoje marrjen e masave, te cilave iu referohet ne nenparagrafin a dhe b te ketij paragrafi me ekzistencen e traktatit perkates, ajo Pale duhet ta konsideroje kete Konvente si bazen e nevojshme dhe te mjaftueshme traktati. (g) Paler duhet te kerkojne te lidhin traktate, marreveshje ose rregullime te marreveshjeve dypaleshe dhe shumepaleshe per te rritur efektshmerine e bashkeveprimit nderkombetar ne perputhje me kete nen. 5. (a) Fitimet ose pasuria e konfiskuar nga nje Pale ne perputhje me paragrafin l ose paragrafin 4 te ketij neni, duhet te vihen ne perdorim te asaj Pale sipas ligjit dhe procedurave administrative te vendit te vet. (b) Kur vepron me kerkesen e nje Pale tjeter ne perputhje me kete nen, Pala mund t'i kushtoje vemendje te veçante lidhjes se marreveshjeve per: (i) dhenien e vleres se ketyre fitimeve dhe pasurive, ose fondeve, qe rrjedhin nga shitja e ketyre fitimeve ose pasurive, ose nje pjese te rendesishme te tyre, organeve nderqeveritare qe specializohen ne luften kunder trafikut dhe perdorimit te paligjshem te drogave narkotike dhe lendeve psikotrope; (ii) ndarjen me Palet e tjera, ne baza te rregullta ose rast pas rasti, te ketyre fitimeve, pasurive ose fondeve qe rrjedhin nga shitja e ketyre fitimeve ose pasurive, ne perputhje me ligjin e saj vendas, procedural administrative, marreveshjeve dypaleshe ose shumepaleshe te lidhura per kete qellim.
6. (a) Kur fitimet jane transformuar ose shnderruar ne pasuri te tjera, keto pasuri
duhet t'u nenshtrohen masave te cilave iu referohet ne kete nen ne vend te fitimeve. (b) Kur fitimet jane perzier me pasuri te perftuara nga burime te ligjshme, keto pasuri duhet, pa marre parasysh asnje lloj vendimi tjeter ne lidhje me kapjen ose ngrirjen, t'i nenshtrohen konfiskimit deri ne vleresimin e vleres se fitimeve te perziera me to. (a) Te ardhurat ose perfitimet e tjera qe rrjedhin nga: (i) fitimet, (ii) pasurite ne te cilat jane transformuar ose shnderruar fitimet, (iii) ose pasurite me te cilat jane perzier, fitimet gjithashtu do t'u nenshtrohen masave te cilave iu referohet ne kete nen, ne po ate menyre dhe ne po ate shkalle si edhe fitimet. 7. Secila, Pale duhet te kete parasysh se mund te ndodhe nje permbysje e vleresimit te provave ne lidhje me origjinen e ligjshme te fitimeve ose pasurive te tjera te deklaruara qe i nenshtrohen konfiskimit, ne ate mase qe ky veprim te jete ne perputhje me parimet e ligjit te vendit te vet dhe me natyren e procedurave gjyqesore dhe procedurave te tjera. 8. Dispozitat e ketij neni nuk duhet te interpretohen sikur demtojne te drejtat e Paleve te treta qe jane ne mirebesim. 9. Permbajtja e ketij neni nuk duhet te cenoje parimin se masat, per te cilat ai ben fjale, duhet te perkufizohen dhe te zbatohen ne perputhje dhe ne baze te dispozitave te ligjit vendas te Pales.
Neni 6 Ekstradimi 1. Ky nen duhet te zbatohet per veprimtari te kunderligjshme te parashikuara nga
Palet ne perputhje me nenin 3, paragrafi 1.
2. Çdo veprimtari e kunderligjshme e parashikuar nga ky nen duhet te gjykohet qe ne do traktat ekstradimi, qe ekziston midis Paleve te perfshihet si veprimtari e kunderligjshme per te cilen round te perdoret ekstradimi. Palet zotohen te perfshijne veprimtari te tilla te kunderligjshme ne do traktat ekstradimi, qe do te lidhet midis tyre, si veprimtari te kunderligjshme per te cilat round te perdoret ekstradimi. 3. Kur nje Pale, e cila e kushtezon ekstradimin me ekzistencen e traktatit, merr nje kerkese per ekstradim nga nje Pale tjeter me te cilen ajo nuk ka traktat ekstradimi, ajo mund ta konsideroje kete Konvente si bazen ligjore per ekstradim ne lidhje me te gjitha veprimtarite e kunderligjshme per te cilat zbatohet ky nen. Palet, qe kerkojne legjislacion te hollesishem, me qellim qe ta perdorin kete Konvente si bazen ligjore per ekstradim, duhet ta marrin ne konsiderate zbatimin e ketij legjislacioni kur ta shohin te nevojshme. 4. Palet, qe nuk e kushtezojne ekstradimin me ekzistencen e traktatit, duhet t'i njohin veprimtarite e kunderligjshme, per te cilat zbatohen ky nen, si veprimtari te kunderligjshme per te cilat round te perdoret ekstradimi midis Paleve. 5. Ekstradimi duhet t'i nenshtrohet kushteve qe parashtron ligji i Pales, te ciles i drejtohet kerkesa, ose qe parashtrojne traktatet e ekstradimit ne fuqi, duke perfshire arsyet ne baze te te cilave Pala, te ciles i drejtohet kerkesa, round ta refuzoje ekstradimin. 6. Ne shqyrtimin e kerkesave te marra ne perputhje me kete nen, shteti, te cilit i drejtohet kerkesa round te refuzoje te veproje ne perputhje me te tilla kerkesa kur ka arsye te forta qe i bejne autoritetet gjyqesore ose autoritetet e tjera kompetente te tij te besojne se mosrefuzimi do ta lehtesonte ndjekjen penale ose ndeshkimin e cilitdo person, per shkak te races, besimit, kombesise ose mendimeve te tij politike, ose do te shkaktonte paragjykim per shkak te ndonjeres prej atyre arsyeve per personin i cili preket nga kjo kerkese. 7. Palet duhet te perpiqen te shpejtojne procedurat e ekstradimit dhe te thjeshtesojne kerkesat per deshmi, qe lidhen me to, ne lidhje me çfaredolloj veprimtarie te kunderligjshme per te cilen zbatohet ky nen. 8. Ne baze te dispozitave te ligjit vendas dhe traktateve te saj te ekstradimit, Pala te ciles i drejtohet kerkesa, pasi bindet se rrethanat e justifikojne dhe Jane urgjente, dhe me kerkesen e Pales qe ben kerkesen, mund ta marre ne kujdestari person'in per te cilin kerkohet ekstradimi dhe qe eshte i pranishem pe territorin e saj ose mund te marre masa te tjera te pershtatshme per te siguruar pranine e tij gjate procedurave te ekstradimit. 9. Pa marre parasysh ushtrimin e çfaredolloj kompetence juridikeper te vepruar ne lidhje me krimet, kompetence kjo e percaktuar ne perputhje me ligjin vendas, pala ne territorin e te ciles gjendet personi i shpallur si autor i veprimtarise se kunderligjshme, duhet: a) Kur nuk e ekstradon personin per shkak te nje veprimtarie te kunderligjshme te percaktuar ne perputhje me nenin 3 paragrafi 1, per arsyet e parashikuara ne nenin 4 paragrafi 2, nenparagrafi a, te paraqese rastin para autoriteteve te veta kompetente per ndjekje penale, perjashtuar rastet kur eshte rene dakord ndryshe me Palen qe ben kerkesen. b) Kur ajo nuk e ekstradon personin, per shkak te nje veprimtarie te tille te kunderligjshme dhe ka percaktuar juridiksionin e vet per ate veprimtari te kunderligjshme ne perputhje me nenin 4 paragrafi 2 nenparagrafi b, ta paraqese rastin para autoriteteve te veta kompetente per ndjekje penale, perjashtuar rastet kur eshte kerkuar ndryshe nga Pala qe ben kerkesen per arsye te ruajtjes se juridiksionit te vet legjitim.
10. Kur ekstradimi, qe kerkohet me qellimin e zbatimit te vendimit, refuzohet sepse personi i kerkuar eshte shtetas i Pales te ciles i drejtohet kerkesa, Pala te ciles i drejtohet kerkesa duhet, ne qofte se ia lejon ligji dhe ne perputhje me kerkesat e ketij ligji, me kerkesen e Pales kerkuese, te marre ne konsiderate zbatimin e vendimit qe eshte marre ne haze te ligjit te Pales qe drejton kerkesen ose pjesen e mbetur te tij. 11. Palet duhet te kerkojne te lidhin marreveshje dypaleshe dhe shumpaleshe me qellim qe te realizojne ose te rrisin efektshmerine e ekstradimit. 12. Palet round te shqyrtojne lidhjen e marreveshjeve dypaleshe ose shumepaleshe, qofte mbi nje baze ad hoc ose te pergjithshme per transferimin ne vendin e tyre te personave te denuar me burgim ose forma te tjera te heqjes se lirise per veprimtari te kunderligjshme per te cilat zbatohet ky nen, me qellim qe ta perfundojne vuajtjen e denimit atje. Neni 7 Ndihme e ndersjelle ligjore 1. Ne perputhje me kete nen, Palet duhet t'i japin njera - tjetres ne shkalle sa me te gjere ndihme te ndersjelle ligjore per hetimet, ndjekjet penale dhe procedurat gjyqesore ne lidhje me veprimtarite kriminale te parashikuara ne perputhje me nenin 3 paragrafi 1. 2. Ndihma e ndersjelle ligjore qe do te jepet ne perputhje me kete nen, mund te kerkohet per secilin nga qellimet e meposhtme: a) marrja e deshmive ose deklaratave nga personat; b) sigurimi i dokumenteve gjyqesore; c) ekzekutimi i kerkimeve dhe kapjeve; d) ekzaminimi i objekteve dhe vendngjarjeve; e) sigurimi i informacionit dhe materialeve evidentuese;
f) sigurimi i origjinaleve ose te kopjeve te vertetuara, te dokumentave dhe
dokumentacionit perkates, duke perfshire dokumentacionin bankar, financiar, dokumentacionin e koorporatesose te biznesit;
g) identifikimi ose gjurmimi i fitimeve, pasurive, mjeteve ose gjerave te tjera per
3. Palet round t'i japin njera - tjetres ndihme te ndersjelle ligjore te çdo lloj forme
tjeter te lejuar nga ligji i vendit te Pales te ciles i drejtohet kerkesa. 4. Sipas kerkeses, Palet duhet te lehtesojne ose inkurajojne, ne ate shkalle qe eshte ne perputhje me ligjin dhe praktiken e vendit te tyre, pranine ose qenien ne dispozicion te personave, duke perfshire personat nen kujdestari, te cilet japin pelqimin e tyre per te ndihmuar ne hetime ose per te marre pjese ne procedurat gjyqesore, 5. Palet nuk duhet te kundershtojne te japin ndihme te ndersjelle ligjore ne baze te ketij neni per arsye te sekretit bankar. 6. Dispozitat e ketij neni nuk duhet te ndikojne ne detyrimet qe rrjedhin nga çfaredo traktati tjeter, dypalesh ose shumepalesh, qe rregullon ose do te rregulloje ne teresi ose pjeserisht, ndihmen e ndersjelle ligjore per akte kriminale. 7. Paragrafet 8 deri 19 te ketij neni duhet te zbatohen, per kerkesat e bera ne perputhje me kete nen, kur Palet ne fjale nuk kane detyrime qe burojne nga ndonje traktat i ndihmes se ndersjelle ligjore. Kur keto Pale kane detyrime qe rrjedhin nga nje traktat i tille, dispozitat korresponduese te atij traktati duhet te zbatohen ne rast se Palet nuk bien dakort te
zbatojne paragrafet 8 deri 19 te ketij neni ne vend te tyre. 8. Palet duhet te emerojne autoritetin, ose kur eshte e nevojshme, autoritetet qe duhet te kene pergjegjesi dhe fuqi te ekzekutojne kerkesat per ndihme te ndersjelle ligjore ose t'ua transmetojne ato autoriteteve kompetente per ekzekutim. Sekretari i Pergjithshem duhet te njoftohet per autoritetin ose autoritetet e emeruara per kete qellim. Transmetimi i kerkesave per ndihme te ndersjelle ligjore dhe do komunikim ne lidhje me to duhet te kryhet ne roes te autoriteteve te emeruara nga Palet; kjo kerkese nuk do te marre parasysh te drejten e Pales e cila kerkon qe kerkesa dhe komunikime te tilla t'i drejtohen asaj permes kanaleve diplomatike dhe, ne rethana urgjente, kur Palet bien dakord, permes kanaleve te organizates nderkombetare te policise kriminale, nese eshte e mundur. 9. Kerkesat duhet te behen me shkrim me nje gjuhe te pranueshme per Palen te cilet i drejtohet kerkesa. Sekretari i Pergjithshem duhet te njoftohet per gjuhen ose gjuhet e pranueshme per çdo Pale. Ne rrethana urgjente dhe kur Palet bien dakord, kerkesat mund te behet gojarisht, por duhet te konfirmohen menjehere me shkrim. 10. Kerkesa per ndihme te ndersjelle ligjore duhet te permbaje: (a) identitetin e autoritetit qe ben kerkesen; (b) temen dhe natyren e hetimit, ndjekjes penale ose procedures gjyqesore me te cilat lidhet kerkesa, dhe emrin dhe funksionet e autoritetit qe kryen hetimin, ndjekjen penale ose proceduren gjyqesore; (c) nje permbledhje te fakteve qe kane lidhje me çeshtjen, perjashtuar kerkesat qe behen per te siguruar dokumentet gjyqesore; (d) nje pershkrim te ndihmes qe kerkohet dhe hollesi te nje procedure te caktuar qe pala, e cila drejton kerkesen, deshiron qe te ndiqet; (e) kur eshte e mundur, identitetin, vendin dhe kombesine e do personi te interesuar; (f) qellimin per te cilin kerkohet deshmia, informaci ose veprimi. 11. Pala te ciles i drejtohet kerkesa, mund te kerkoje informacion shtese kur del e nevojshme per ekzekutimin e kerkeses, ne perputhje me ligjin e vendit te vet ose kur ai mund ta lehtesoje kete ekzekutim. 12. Kerkesa duhet te ekzekutohet ne perputhje me ligjin e vendit te Pales te ciles i drejtohet kerkesa dhe ne ate shkalle qe nuk eshte ne kundershtitn me ligjin e vendit te Pales te cites i drejtohet kerkesa dhe, atje ku eshte e mundur, ne perputhje me procedurat e specifikuara ne kerkese. 13. Pala qe drejton kerkesen, duhet te mas i transmetoje as te perdore informacionin ose deshmite qe ia siguron Pala te ciles i drejtohet kerkesa per hetime, ndjekje penale ose procedura gjyqesore perveç atyre rasteve qe behen te ditura ne kerkesen pa pelqimin paraprak te Pales te ciles i drejtohet kerkesa. 14. Pala qe ben kerkesen, mund te kerkoje qe Pales se ciles i drejtohet kerkesa, ta mbaje te fshehte faktin dhe lenden e kerkeses, perveç shkalles se nevojshme per ekzekutimin e kerkeses. Kur Pala, te ciles i drejtohet kerkesa, nuk mund te veproje ne perputhje me kerkesen e konfidencialitetit, ajo duhet ta njoftoje menjehere Palen qe drejtonkerkesen. 15. Ndihma e ndersjelle ligjore mund te refuzohet: (a) kur kerkesa nuk eshte bere ne perputhje me dispozitat e ketij neni; (b) kur Pala, te cites i drejtohet kerkesa, mendon se ekzekutimi i kerkeses ka te ngjare te demtoje sovranitetin, sigurine, rendin publik ose interesa te tjera thelbesore te saj; (c) kur autoritetet e Pales, te cites i drejtohet kerkesa, do t'i ndalonte ligji i vendit te
saj te kryenin veprimin e kerkuar ne lidhje me nje veprimtari tjeter te ngjashme te kunderligjshme, nese kjo veprimtari do t'i nenshtrohej hetimit, ndjekjes penale ose procedures gjyqesore ne baze te juridiksionit te tyre; (d) kur pranimi i kerkeses do te ishte ne kundershtim me sistemin ligjor te Pales, te
ciles i drejtohet kerkesa, per ndihmen e ndersjelle ligjore.
16. Per çdo refuzim te ndihmes se ndersjelle ligjore duhet te jepen arsye. 17. Ndihma e ndersjelle ligjore round te shtyhet nga Pala, te ciles i behet kerkesa, per shkak se ajo pengon hetimin, ndjekjen penale ose proceduren gjyqesore ne proces. Ne kete rast Para, te ciles i drejtohet kerkesa, duhet te konsuItohet me Palen, qe ben kerkesen, per te percaktuar nese ndihma, megjithate, mund te jepet ne baze te atyre termave dhe kushteve qe Para, te ciles i drejtohet kerkesa, i gjykon te nevojshme. 18. Deshmitari, eksperti ose personi tjeter, te cilet japin pelqimin e tyre per te dhene deshmi ne nje procedure gjyqesore ose te japin ndihmesen e tyre gjate nje hetimi, ndjekje penale ose procedure gjyqesore ne territorin e Pales qe ben kerkesen, nuk duhet te ndiqet penalisht, te ndalohet, te ndeshkohet ose t'i nenshtrohet ndanje kufizimi tjeter te lirise se tij personale ne ate territor, ne lidhje me aktet, neglizhimet (omissians) ose denimet perpara largimit te tij nga territori i Pales, te ciles i drejtahet kerkesa. Kjo leje qendrimi duhet te pushoje se ekzistuari kur deshmitari, eksperti ose personi tjeter i cili ka pasur, per nje periudhe prej 15 direst te njepasnjeshme, ose per çfaredo periudhe per te cilen eshte rene dakord midis Paleve, nga data ne te cilen ai eshte njoftuar zyrtarisht se prania e tij nuk kerkohet me nga autoritetet gjyqesore, mundesine per t'u larguar, megjithate ka qendruar vullnetarisht ne ate territor ose, pasi eshte larguar prej tij, eshte kthyer me vullnetin e tij te lire. 19. Shpenzimet e zakonshme te ekzekutimit te kerkeses duhet te perballahen nga Pala te ciles i drejtohet kerkesa, perjashtuar rastet kur eshte rene dakord ndryshe nga Palet e interesuara. Ne rast se, per plotesimin e kerkeses, kerkohen ose do te kerkohen shpenzime shume te medha ose te jashtezakonshme, Palet duhet te konsuItohen per te percaktuar termat dhe kushtet ne bale te cilave do te ekzekutohet kerkesa, si edhe menyren ne te cilen do te perballohen shpenzimet. 20. Palet duhet te marrin ne shqyrtim, kur ta shohin te nevojshme, mundesine e lidhjes se marreveshjeve dypaleshe ose shumepaleshe ose rregullimeve te marreveshjeve qe do t'u sherbenin qellimeve te dispozitave te ketij neni, do t'i benin ato praktikisht efektive ose do t 'i permiresonin ato. Neni 8 Transferimi i procedurave gjyqesore Palet duhet te shqyrtojne mundesine e transferimit tek njera - tjetra te procedurave gjyqesore per ndjekjen penale te veprimtarive te kunderligjshme te parashikuara ne perputhje me nenin 3 paragrafi 1, ne rastet kur ky transferim mendohet te jete ne interes te administrimit te sakte te drejtesise. Neni 9
Forma te tjera bashkepunimi dhe trajnimi 1. Palet duhet te bashkepunajne ngushte me njera - tjetren, ne perputhje me sistemet respektive ligjore dhe administrative te vendeve te tyre, me qellim qe te rrisin efektshmerine e veprimit per zbatimin e ligjit per te ndaluar kryerjen e veprimtarive te kunderligjshme te parashikuara ne perputhje me nenin 3 paragrafi 1. Ne menyre te veçante, ne baze te marreveshjeve dypaleshe ose shumepaleshe ose te rregullimeve te marreveshjeve, ato duhet: (a) te percaktojne dhe te mbajne kanale komunikimi midis agjencive dhe sherbimeve te tyre kompetente per te lehtesuar shkembimin e sigurt dhe te shpejte te informacionit qe prek te gjitha aspektet e veprimtarive te kunderligjshme, te parashikuara ne perputhje me nenin 3 paragrafi 1, duke perfshire, nese Palet e interesuara e gjykojne kete te pershtatshme, lidhjet me veprimtari te tjera kriminale; (b) te bashkepunojne me njera - tjetren per zhvillimin e hetimeve, per veprimtarite e kunderligjshme te parashikuara ne perputhje me nenin 3 paragrafi 1, qe kane karakter nderkombetar, ne lidhje me: (i) identitetin, vendndodhjen dhe veprimtarife e personave qe dyshohet se jane perfshire ne veprimtari te kunderligjshme te parashikuara ne perputhje me nenin 3 paragrafi 1 ; (ii) levizjen e fitimeve ose pasurive qe burojne nga kryerja e ketyre veprimtarive te kunderligjshme ; (iii) levizjen e drogave narkotike, lendeve psikotrope, lendeve te parashikuara ne tabelen I dhe tabelen II te kesaj Konvente dhe mjetet e perdorura ose ato qe synohet te perdoren per kryerjen e ketyre veprimtarive te kunderligjshme; a) ne Taste te pershtatshme dhe kur nuk eshte ne kundershtim me ligjin e vendit te krijojne ekipe te perbashketa, te marrin parasysh nevojen e mbrojtjes se sigurise se personave dhe operacioneve, te zbatojne dispozitat e ketij paragrafi. Zyrtaret e cilesdo Pale, qe marrin pjese ne ekipe te filla, duhet te veprojne te autorizuar nga autoritetet e duhura te Pales ne territorin e te cries do te kryhet operacioni; ne te gjitha keto raste, Palet pjesemarrese dulhet te sigurojne qe sovraniteti i Pales ne territorin e te ciles do te kryhet operacioni do te respektohet plotesisht ; b) te sigurojne, kur e shahin te pershtatshme, sasi te nevojshme lendesh per qellime analizash ose hetimesh; c) te lehtesojne bashkeveprimin efektiv midis agjencive dhe sherbimeve te tyre kompetente dhe te nxisin shkembimin e personelit dhe eksperteve te tjere, duke perfshire emerimin e oficereve nderlidhes. 2. Secila Pale duhet, ne ate mase qe eshte e nevojshme, te nise, te hartoje ose te permiresoje programe te veçanta trajnimi per personelin e saj qe merret me zbatimin e ligjit dhe personelin tjeter, duke perfshire doganat, te cilit i eshte ngarkuar detyra e ndalimit te veprimtarive te kunderligjshme te parashikura ne perputhje me nenin 3 paragrafi 1. Ne menyre te veçante keto programe duhet te trajtojne si me poshat:
(a) metodat qe perdoren per zbulimin dhe ndalimin e veprimtarive te
kunderligjshme, te parashikuara ne perputhje me nenin 3 paragrafi 1;
(b) rruget e teknikat qe perdoren nga personat, qe dyshohet se Jane perfshire ne veprimtari te kunderligjshme te parashikuara ne perputhje me nenin 3 paragrafi 1, veçanerisht ne shtetet tranzite, dhe kundermasat e duhura; (c) monitorimin e importit dhe eksportit te drogave narkotike, lendeve psikotrope dhe lendeve te parashikuara ne tabelen I dhe tabelen II; (d) zbulimin dhe monitorimin e levizjes se fitimeve dhe pasurive qe burojne nga drogat narkotike, lendet psikotrope dhe lendet e parashikuara ne tabelen I dhe tabelen II, dhe te drogave narkotike, lendeve psikotrope dhe lendeve te parashikuara ne tabelen I dhe tabelen II si edhe te mjeteve qe perdoren ose synohet te perdoren ne kryerjen e veprimtarive te kunderligjshme te parashikuara ne perputhje me nenin 3 paragrafi 1; (e) metodat qe perdoren per transferimin, fshehjen ose mbulimin e ketyre fitimeve, pasurive dhe mjeteve; (f) grumbullimin e deshmive; (g) teknikat e kontrollit ne zonat e lira tregtare dhe ne portet e lira; (h) teknikat moderne te zbatimit te ligjit. 3. Palet duhet te ndihmojne njera - tjetren per planifikimin dhe zbatimin e programeve kerkimore dhe te trajnimit ne baze te te cilave synohej qe ato te ndajne me njera - tjetren ekspertizen ne fushat qe iu referohet ne paragrafin 2 te ketij neni dhe, per kete qellim, duhet gjithashtu, kur ta gjykojne te pershtatshme te perdorin konferencat dhe seminaret rajonale dhe nderkombetare per te nxitur bashkepunimin dhe per te stimuluar diskutimin e problemeve qe perbejne shqetesim per te gjithe, duke perfshire problemet dhe nevojat e veçanta te shteteve tranzite. Neni 10 Bashkepunimi nderkombetar dhe ndihma per shtetet tranzite 1. Paler duhet te bashkepunojne, ne menyre te drejteperdrejte ose nepermjet organizatave kompetente nderkombetare ose rajonale, per te ndihmuar dhe mbeshtetur shtetet tranzite dhe, veçanerisht, vender ne zhvillim qe kane nevoje per kete ndihme dhe mbeshtetje, ne ate mase qe eshte e mundur, nepermjet programeve te bashkepunimit teknik per ndalimin e veprimit dhe veprimtarite e tjera te lidhura me te. 2. Paler mund te zotohen, ne menyre te drejtperdrejte ose nepermjet organizatave kompetente nderkombetare ose rajonale, t'u japin ndihme financiare ketyre shteteve tranzite per te rritur dhe forcuar infrastrukturen qe nevojitet per kontrollin dhe parandalimin efektiv te trafikut te paligjshem. 3. Palet mund te nenshkruajne marreveshje dypaleshe ose shumepaleshe ose rregullime te marreveshjeve per te rritur efektshmerine e bashkepunimit nderkombetar ne perputhje me kete nen dhe mund te marrin ne konsiderate rregullimet financiare ne kete aspekt. Neni 11 Shperndarja e kontrolluar
1. Kur parimet baze te sistemeve respektive ligjore te vendeve te tyre e lejojne, Palet duhet te marrin masat e nevojshme, brenda mundesive te tyre, per te lejuar perdorimin e pershtatshem te shperndarjes se kontrolluar ne nivel nderkombetar, ne baze te marreveshjeve ose rregullimeve te marreveshjeve per te cilat te gjitha Palet kane dhene pelqimin e tyre, me qellim qe te identifikohen personat e perfshire ne veprimtari te kunderligjshme ne perputhje me nenin 3 paragrafi 1, dhe te ndermerret veprim ligjor kunder tyre. 2. Vendimet per perdorimin e shperndarjes se kontrolluar duhet te merren sipas rastit dhe, kur eshte e nevojshme, mund te merren ne konsiderate rregullimet dhe mirekuptimet financiare ne lidhje me ushtrimin e juridiksionit nga Palet e interesuara. 3. Dergesat e paligjshme per shperndarjen e kontrolluar te te cilave eshte rene dakord, me pelqimin e Paleve te interesuara, mund te kapen dhe te lejohen te vazhdojne duke i lene drogat narkotike ose lendet psikotrope te paprekura, te palevizura ose te pazevendesuara plotesisht ose pjeserisht. Neni 12 Lendet qe perdoren shpesh per fabrikimin e paligjshem te drogave narkotike ose lendeve psikotrope 1. Palet duhet te marrin masat, qe gjykojne te pershtatshme, per te parandaluar ndryshimin e drejtimit te lendeve te parashikuara ne tabelen I dhe labelen II, qe perdoret per fabrikimin e paligjshem te drogave narkotike ose lendeve psikotrope dhe duhet te bashkepunojne me njera - tjetren per kete qellim. 2. Kur Pala ose Bordi ka informacion qe, sipas mendimit te vet, mund te kerkojl perfshirjen e nje lende te parashikuar ne tabelen l ose tabelen II, ajo/ai duhet te njoftoje Sekretarin e Pergjithshem dhe t'i jape atij informacionin ne mbeshtetje te atij njoftimi Procedura, qe pershkruhet ne paragrafet 2 deri 7 te ketij neni, duhet te zbatohet edhe kur Pala ose Bordi ka informacion qe justifikon heqjen e nje lende nga Tabela l ose Tabela I ose transferimin e nje lende nga njera tabele tek tjetra. 3. Sekretari i Pergjithshem duhet t'ia transmetoje kete njoftim dhe çfaredo informacioni qe ai mendon se ka lidhje, Paleve, Komisionit dhe, kur njoftimi eshte bere nga njera nga Pale, Bordit. Palet duhet t'ia komunikojne Sekretarit te Pergjithshem komentet e tyre ne lidhje me njoftimin, bashke me te gjithe informacionin plotesues qe mund ta ndihmoje Bordin ne kryerjen e vleresimit dhe Komisionin ne marrjen e nje vendimi. 4. Kur Bordi, duke marre ne konsiderate shkallen, rendesine dhe shumellojshmerine e perdorimit te ligjshem te lendes dhe mundesine dhe lehtesine e perdorimit te lendeve alternative, si per qellime te ligjshme, ashtu edhe per fabrikimin e paligjshem te drogave narkotike ose lendeve psikotrope, konstaton: (a) se lenda eshte perdorur shpesh here per fabrikimin e paligjshem te drogave narkotike ose lendes psikotrope; (b) se volumi dhe shkalla e fabrikimit te paligjshem te droges narkotike ose lende\ psikotrope shkakon probleme serioze per shendetin publik ose probleme te renda sociale, keshtu qe e justifikon veprimin nderkombetar ai duhet i'ia komunikoje Komisionit vleresimin e lendes, duke perfshire ndikimin e mundshem te perfshirjesse kesaj lende, ne
tabelen l ose ne tabelen II, si ne fabrikimin e ligjshem, ashtu edhe ne ate te paligjshem, se bashku me rekomandimet per masa monitoruese, nese ka, qe do te ishin te pershtatshme ne driten e vleresimit te tij. 5. Komisioni, duke marre parasysh komentet e paraqitura nga Palet dhe komentet dhe rekomandimet e Bordit, vleresimi i te cilave duhet te jete percaktues persa i perket çeshtjeve shkencore, dhe duke marregjithashtu ne konsiderate ndonje faktor tjeter qe ka lidhje, mund te vendose me shumicen e dy te tretave te anetareve te tij qe te perfshije nji lende ne tabelen l ose tabelen II. 6. Sekretari i Pergjithshem duhet t'ia komunikoje çdo vendim te Komisionit, te marre ne perputhje me kete nen, te gjitha shteteve dhe organizmave te tjera qe jane ose kane te drejte te behen Pale ne kete Konvente dhe Bordit. Nje vendim i tille duhet te hyje plotesisht ne fuqi çdo Pale njeqind e tetedhjete dite pas dites kur behet ky komunikim. 7. (a) Vendimet e Komisionit te marra ne baze te ketij neni duhet te rishikohen nga Keshilli me kerkese te ndonjeres Pale, kerkese kjo qe duhet depozituar brenda njeqind e tetedhjete diteve pas dates kur behet njoftimi i vendimit. Kerkesa per rishikim duhet t'i dergohet Sekretarit te Pergjithshem, se bashku me gjithe informacionin perkates ku mbeshtetet kerkesa per rishikim. (c) Sekretari i Pergjithshem duhet t'u transmetoje kopje te kerkeses per rishikim dhe informacionin perkates Komisionit, Bordit dhe te gjitha Paleve, duke i ftuar ato te paraqesin komentet e tyre brenda nentedhjete diteve. Te gjitha komentet e bera duhet t'i paraqiten Keshillit per shqyrtim.
(d) Keshilli mund ta konfirmoje ose ta ktheje vendimin e Komisionit. Njoftimi per vendimin e Keshillit duhet t'u transmetohet te gjitha shteteve dhe organizmave te tjere qe jane ose qe kane te drejte te behen Pale ne kete Konvente, Komisionit dhe Bordit. 8. (a) Pa marre parasysh karakterin e pergjithshem te dispozitave ne paragrafin 1 te ketij neni dhe te dispozitave te Konventes 1961, Konventes 1961 te ndryshuar dhe te Konventes 1971, Paler duhet te marrin masat qe gjykojne te pershtatshme per monitorimin e fabrikimit dhe shperndarjen e lendeve te parashikuara ne tabelen I dhe tabelen II qe kryhen brenda territorit te tyre. (a) Per kete qellim, Palet mund: (i) te kontrollojne te gjithe personat dhe ndermarrjet qe merren me fabrikimin dhe shperndarjen e ketyre lendeve; (ii) te kontrollojne ne baze te licenses, ndermarrjen dhe lokalet ku kryhet fabrikimi ose shperndarja; (iii) te kerkojne qe te licencuarit te marrin leje per kryerjen e operacioneve te mesiperme; (iv) te parandalojne grumbullimin e ketyre lendeve ne zoterim te fabrikuesve dhe shperndaresve mbi sasite e kerkuara per zhvillimin normal te biznesit dhe kushtet mbizoteruese te tregut. 9. Secila Pale duhet te marre masat e meposhtme ne lidhje me lendet e parashikuara ne tabelen I dhe tabelen II:
(a) Te krijoje dhe te mbaje nje sistem per monitorimin e tregtise nderkombetare te lendeve te parashikuara ne tabelen I dhe tabelen II, me qellim qe te ndihmoje ne identifikimin e transaksioneve te dyshimta. Sisteme te tilla monitorimi duhet te zbatohen ne bashkeveprim te ngushte me fabfikuesit, importuesit, eksportuesit, tregtaret e shitjeve me shumice dhe tregtaret e shitjeve me pakice, te cilet duhet te informojne autoritetet kompetente per porosi dhe transaksione te dyshimta. (b) Te pergatisin bazen ligjore per te shtene ne dare çdonjeren nga lendet e parashikuara ne tabelen l ose tabelen II, kur ka te dhena te mjaftueshme se ajo shkon per perdorim ne fabrikimin e paligjshem te droges narkotike ose lendes psikotrope. (c) Te njoftoje sa me shpejt te jete e miundur autoritetet kompetente dhe sherbimet e Paleve te interesnara kur ka arsye per te besuar se importi, eksporti ose tranzitimi i ndonjeres nga lendet e parashilmara ne tabelen l ose tabelen II eshte i destinuar per fabrikimin e paligjshem te drogave narkotike ose lendeve psikotrope, duke perfshire ne menyre te veçante informacionin mbimjetet e pageses dhe çfaredo elementi tjeter thelbesor qe çoi te kjo arsye. (d) Te kerkoje qe importet dhe eksportet te etiketohen dhe te dokumentohen ashtu siç duhet. Dokumentet tregtare si faturat, manifestet e ngarkeses, dokumentet e doganes, te transportit dhe dokumentet e tjera te transportit me anije duhet te perfshijne emrat, siç percaktohet ne tabelen I dhe tabelen II te lendeve qe importohen ose eksportohen, sasine qe importohet ose eksportohet, si edhe emrin dhe adresen e eksportuesit, importuesit dhe ate te marresit te ngarkeses, kur ka te tille. (e) Te sigmoje qe dokumentet, te cilat iu referohet ne nenparagrafin (d) te ketij paragrafi, te ruhen per nje periudhe kohore jo me pak se dy vjet dhe te mund te vihen ne dispozicion te autoriteteve kompetente per shqyrtim.
10. (a) Perveç dispozitave te paragrafit 9 dhe me kerkese te Pales se interesuar drejtuar Sekretarit te Pergjithshem, secila Pale, nga territori i te ciles do te eksportohet ndonjera nga lendet e parashikuara ne tabelen I, duhet te siguroje, qe para se te behet ky eksport, autoritetet e veta kompetente t'u dergojne informacionin e meposhtem autoriteteve kompetente te vendit importues: i. emrin dhe adresen e eksportuesit dhe te importuesit dhe te marresit te ngarkeses kur ka te tille; ii. emrin e lendes se parashikuar ne tabelen I; iii. sasine e lendes qe do te eksportohet; iv. piken ku pritet te hyje dhe daten qe pritet te niset; v. Cdo informacion tjeter per te cilin eshte rene dakord reciprokisht nga Palet. (b) Pala round te marre masa kontrolli me rigoroze ose me te rrepta sesa ato qe percaktohen nga ky paragraf nese, sipas mendmit te saj, masa te tilla jane te deshirueshme ose te nevojshme. 11. Kur nje Pale i jep infomacion nje Pale tjeter, ne perputhje me paragrafin 9 dhe 10 te ketij neni, Pala qe e jep informacionin round te kerkoje nga Pala e cila e merr informacion te mbaje te fshehte çdo tregti, biznes, sekret tregtar ose profesional ose proce tregtar. 12. Secila Pale çdo vit duhet t'i dergoje Bordit ne formen dhe menyren qe percakton ajo dhe per format qe ajo ve ne dispozicion, informacion mbi : (a) sasite e kapura te lendeve te parashikuara ne tabelen I dhe tabelen II dhe, ku dihet, edhe origjinen e tyre;
(b) Çdo lende qe nuk eshte perfshire ne tabelen I dhe tabelen II qe eshte identifikua se eshte perdorur ne fabrikimin e paligjishem te drogave narkotike ose lendeve psikotrope dhe qe Pala gjykon se eshte mjaft e rendesishme qe te vihet ne vemendje te Bordit; (c) metodat e ndryshimit te drejtimit dhe te fabrikimit te paligjshem. 13. Bordi çdo vit duhet t'i raportoje Komisionit mbi zbatimin e ketij neni dhe Komisioni duhet ta rishikoje periodikisht pershtatshmerine dhe korrektesine e tabeles I dhe tabeles II. 14. Dispozitat e ketij neni nuk duhet te zbatohen per preparatet farmaceutike, as per preparatet e tjera, qe permbajne lende te te parashikuara ne tabelen l ose tabelen II, te cilat jane perzier ne menyre te tille sa qe keto lende nuk mund te perdoren lehtesisht ose nuk mund te perftohen me mjete lehtesisht te manovrueshme. Neni 13 Materialet dhe pajisjet Palet duhet te marrin masat qe gjykojne te pershtatshme per parandalimin e tregtise se drogave narkotike, lendeve psikotrope, te nderrimit, te drejtimit te materialeve dhe pajisjeve per prodhimin ose fabrikimin e paligjshem te tyre, si dhe duhet te bashkepunojne per kete qellim. Neni 14 Masat per shmangien e kultivimit te paligjshem te bimeve narkotike dhe eleminimin e kerkeses se paligjshme per droga narkotike dhe lende psikotrope 1. Masat e marra ne perputhje me kete Konvente nga Palet nuk duhet te jene me pak te rrepta sesa dispozitat ne fuqi per shmangien e kultivimit te paligjshem te bimeve, qe permbajne lendenarkotike dhe psikotrope, dhe per eleminimin e kerkeses se paligjshme per droga narkotike dhe lende psikotrope ne baze te dispozitave te Konventes 1961, Konventes 1961 te ndryshuar dhe Konventes 1971. 2. Secila Pale duhet te marre masa te pershtatshme per parandalimin e kultivimit te paligjshem dhe çrrenjosjen e bimeve qe permbajne lende narkotike ose psikotrope, si hashashi, shkurrja e kokaines dhe timet kanabis, qe kultivohen ne menyre te paligjshme ne territorin e saj. Masat e marra duhet te respektojne te drejtat themelore te njeriut dhe duhet te mbajne parasysh perdorimin tradicional te ligjshem, kur ka te dhena qe e vertetojne kete perdorim historikisht, si edhe mbrojtjen e mjedisit. 3. (a) Palet mund te bashkeveprojne per te rritur efektshmerine e perpjekjeve per çrrenjosjen e tyre. Nje bashkepunim i tille mund, inter alia, te pefshije mbeshtetjen, kur shihet e pershtatshme, per zhvillimin e integruar te fshatit qe çon ne alternativa ekonomikisht te qendrueshme ndaj kultivimit te paligjshem. Faktore te tille si hyrja ne tregje, venia ne dispozicion e burimeve dhe kushtet mbizoteruese socialekonomike duhet te merren parasysh perpara se te zbatohen programe te tilla per zhvillimin e fshatit. Palet mund te bien dakort edhe per masa te tjera te pershtatshme bashkepunimi. (b) Paler gjithashtu duhet te ndihmojne ns shkembimin e informacionit shkencor dhe teknik dhe ne kryerjen e kerkimeve ne lidhje me çrrenjosjen e tyre. (c) Kudo ku kane kufij te perbashket, Palet duhet te kerkojne te bashkepunojne, ne
kuadrin e programeve per çrrenjosjen e tyre ne zonat e tyre perkatese pergjate atyre kufijve. 4. Palet duhet te marrin masa te pershtatshme, qe synojne eleminimin ose uljen e kerkeses se paligjshme per droga narkotike dhe lende psikotrope, me qellim qe te pakesohet vuajtja njerezore dhe te eleminohen stimujt financiare te trafikut te paligjshem. Keto mas a mund te bazohen, inlet calia,ne rekomandimet e Kombeve te Bashkuara, agjencive te specializuara te Kombeve te Bashkuara si Organizata Boterore e Shendetit, dhe organizatave te tjera kompetente ndhkombetare dhe ne veshtrimin e pergjithshem shumedisiplinor te miratuar nga Konferenca Nderkombetare mbi perdorimin e Droges dhe trafikun e paligjshem, mbajtur me 1987, meqenese ai lidhet me agjencite qeveritare dhe joqeveritare dhe perpjekjet private ne fushat e parandalimit, trajtimit dhe rehabilitimit. Palet mund te lidhin marreveshje dypaleshe dhe shumepaleshe ose rregullime qe iu behen marreveshjeve qe synojne te eleminojne ose te olin kerkesen e paligjshme per droga narkotike dhe lende psikotrope. 5. Palet, gjithashtu, mund te marrin masat e nevojshme per shkaterrimin e hershem ose asgjesimin e ligjshem te drogavenarkotike, lendeve psikotrope dhe lendeve te parashikuara ne tabelen I dhe tabelen II, qe jane kapur ose konfiskuar, dhe per pranimin si prova te sasive te nevojshme te vertetuara siç duhet te ketyre lendeve. Neni 15 Transportuesit tregtare 1. Palet duhet te marrin masat e pershtatshme per te siguruar qe mjetet e transportit te drejtuara nga transportuesit tregtare, te mos perdoren per kryerjen e veprimtarive te kunderligjshme te parashikuara ne perputhjeme nenin 3 paragrafi 1 masa te tilla mund te perfshijne marreveshje te ve anta me transportuesit tregtare. 2. Secila Pale duhet te kerkoje qe tranportuesit tregtare te marrin masa te arsyeshme paraprake per te parandaluar qe mjetet e tyre te transportit te perdoren per kryerjen e veprimtarive te kunderligjshme te parashikuara ne perputhje me nenin 3 paragrafi 1. Masa te tilla paraprake mund te perfshijne: (a) rastin kur vendi kryesor i biznesit te transportuesit tregtar eshte brenda territorii te Pales: (i) trajnimin e personelit per identifikimin e ngarkeses ose personave te dyshimte; (ii) rritjen e ndershmerise se personelit; (b) rastin kur transportuesi tregtar vepron brenda territorii te Pales: (i) paraqitjen paraprakisht te manifestove te ngarkeses, kurdohere qe te jete e mundur; (ii) perdorimin mbi konteniere te vulave te pafalsifikueshme, individualisht te vertetueshme; (iii) raportimin tek autoritetet e duhura ne rastin me te pare te te gjitha rrethanave te dyshimta qe mund te lidhen me kryerjen e veprimtarive te kunderligjshme te parashikuara ne perputhje me nenin 3, paragrafi 1. 3. Secila Pale duhet te kerkoje te siguroje qe transportuesit tregtare dhe autoritetet e duhura ne pikat e hyrjes dhe te daljes dhe ne zona te tjera te kontrollit doganor te
bashkeveprojne, me qeIlim qe te parandalojne hyrjen e paautorizuar te mjeteve te transportit dhe ngarkeses se anijes dhe te zbatojne masat e duhura te sigurise. Neni 16 Dokumentet tregtare dhe etiketimi i eksperteve 1. Secila Pale duhet te kerkoje qe eksportet e ligjshme te drogave narkotike dhe lendeve psikotrope te shoqerohen me dokumentet e duhura. Perve kerkesave per dokumentacion ne haze te nenit 31 te Konventes 1961 te nenit 31 te Konventes 1961 te ndryshuar dhe te nenit 21 te Konventes 1971, dokumentet tregtare si faturat, manifestot e ngarkeses, dokumentet e doganave, te transportit dhe dokumentet e tjera te transportimit me anije duhet te perfshijne emrat e drogave narkotike dhe leiideve psikotrope qe eksportohen si parashikohet ne listat e Konventes 1961, te Konventes 1961 te ndryshuar dhe te Konventes 1971, sasine qe eksportohet dhe emrin dhe adresen e eksportuesit, importuesit dhe marresit te ngarkeses, kur ka te tille. 2. Secila Pale duhet te kerkoje qe ng rkesave te drogave narkotike dhe lendeve psikotrope qe eksportohen te mos u vihen etiketa tjeter per tjeter. Neni 17 Trafiku i paligjshem me rruge detare 1. Palet duhet te bashkepunojne ne menyre sa me te plote qe te jete e mundur, me qellim qe te ndalojne trafikun e paligjshem ne rruge detare, ne perputhje me te drejten nderkombetare te detrave. 2. Pala, qe ka arsye te logjikshme per te dyshuar se nje anije qe lundron me flamurin e saj ose qe nuk ka flamur ose tregues regjistrimi, merret me trafik te paligjshem, mund te kerkoje ndihmen e Paleve te tjera per te ndaluar qe ajo te perdoret per ate qellim. Palet, te cilave iu behet kjo kerkese, duhet ta japin kete ndihme brenda mjeteve qe ato kane ne dispozicion. 3. Pala, qe ka arsye te logjikshme per te dyshuar, se nje anije qe ushtron lirine e lundrimit ne perputhje me te drejten nderkombetare dhe lundron me flamurin e nje pale tjeter ose ka tregues regjistrimi te kesaj Pale, merret me trafik te paligjshem, mund ta njoftoje shtetin te cilit i perket flamuri, t'i kerkoje konfirmim te regjistrimit dhe, nese kjo vertetohet, te kerkoje autorizim nga shteti te cilit i perket flamuri qe te marre masat e duhura ne lidhje me ate anije. 4. Ne perputhje me paragrafin 3, me traktatet ne fuqi midis lyre ose ne perputhje me faredolloj marreveshje ose rregullime te marreveshjeve, e arritur ne nje forme tjeter midis atyre Paleve, shteti te cilit i perket flamuri mund te autorizoje shtetin qe ben kerkese qe, inter alia,: (a) te hipe ne bord te anijes; (b) te kontrolloje anijen; (c) kur ka deshmi te perfshirjes ne trafik te paligjshem, te ndermarre veprimin e duhur ne lidhje me anijen, personal dhe ngarkesen e anijes.
5. Kur ndermerret veprim ne pajtim me kete nen, Palet e interesuara duhet te marrin parasysh nevojen per te mos rrezikuar sigurine e jetes ne del, sigurine e anijes dhe ngarkesen ose per te mas demtuar interesat tregtare dhe ligjore te shtetit te cilit i perket flamuri apo te ndonje shtetit tjeter te interesuar. 6. Shteti te cilit i perket flamuri, ne perputhje me detyrimet e tij te parashikuara ne paragrafin 1 te ketij neni, mund ta kushtezoje leshimin e autorizimit te tij me kushte per te cilat ai dhe pala qe ben kerkesen duhet te bien qe te dy dakort, duke perfshire qe lidhen me pergjegjesine. 7. Per qellimet e paragrafit 3 dhe 4 te ketij nelli, Pala duhet t'i pergjigjet menjehere kerkeses se here nga nje Pale tjeter per te percaktuar nese nje anije, qe lundron me flamurin e saj, ka te drejte ta beje kete gje, si edhe kerkesave per autorizim te bera ne perputhje me paragrafin 3. Ne kohen qe behet Pale e kesaj Konvente, secila Pale duhet te emeroje nje autoritet ose, kur ta shohe te nevojshme, autoritete qe te pranojne dhe t'u kthejne pergjigje ketyre kerkesave. Te gjitha Palet e tjera duhet te marrin njoftim per kete emerim, nepermjet Sekretarit te Pergjithshem, brehda nje muaji nga data e emerimit. 8. Pala, qe ka ndermarre çfaredo veprimi ne perputhje me kete nen, duhet te informoje menjehere shtetin e interesuar te cHit i perket flamuri, per rezultatet e ketij veprimi. 9. Paler duhet te marrin ne konsiderate lidhjen e marreveshjeve rajonale ose rregullimeve per marreveshje me qellim qe te zbatojne efektshmerine e dispozitave te ketij neni. 10. Veprimi, ne perputhje me paragrafin 4 te ketij neni, duhet te ndermerret vetem nga luftanijet aviacioni ushtarak, nga anije ose aeroplane te tjera, qe kane shenja te qarta dhe jane te identifikueshem si mjete ne sherbimin qeveritar dhe kane autorizim per kete qellim. 11. Çdo veprim i ndermarre ne perputhje me kete nen duhet te marre parasysh nevojen per te mos nderhyre ne shtetet bregdetare apo per te mos prekur te drejtat dhe detyrimet dhe ushtrimin e juridiksionit te shteteve bregdetare ne perputhje me te drejten nderkombetare te detrave. Neni 18 Zonat e lira tregtare dhe portet e lira 1. Paler duhet te zbatojne masat per te ndaluar trafikun e paligjshem te drogavi narkotike, lendeve psikotrope dhe lendeve te parashikuara ne tabelen I dhe tabelen II ne zonat e lira tregtare dhe portet e lira, qe jane jo me pak te rrepta se ato qe zbatohen ne pjes te tjera te territoreve te tyre 2. Palet duhet te perpiqen: (a) te monitorojne levizjen e mallrave dhe personave ne zonal e lira tregtare dhe portet e lira dhe, per kete qellim, duhet t'u japin fuqi te plote autoriteteve kompetente kontrollojne ngarkesat dhe anijet qe hyjne dhe dalin, duke perfshije anijet qe perdoren per argetim dhe anijet e peshkimit, si edhe aeroplanet dhe mjetet e transportit dhe, kur te shihet e pershtatshme, te kontrollojne anetaret e ekuipazhit, pasagjeret dhe bagazhin; (b) te krijojne dhe te ruajne nje sistem per zbulimin e ngarkesave te dyshuara per droga narkotike, lende psikotrope dhe lende te parashikuara ne tabelen I dhe tabelen II, I kalojne ose dalin nga zonat e lira tregtare ose portet e lira;
(c) te krijojne dhe te ruajne sisteme mbikqyrjeje ne zonat e portit dhe te dokut dhe ne aeroporte e pika kontrolli kufitare ne zonat e lira tregtare dhe portet e lira. Neni 19 Perdorimi i postave 1. Ne perputhje me detyrimet e tyre ne baze te konventave te bashkimit universal postar, dhe ne perputhje me parimet baze te sistemeve ligjore te vendeve te tyre, Palet duhet te marrin masa per te ndaluar qe postat te perdoren per trafik te paligjshem dhe duhet te bashkeveprojne me njera - tjetren per kete qellim.
2. Masat, te cilave iu referohet ne pragrafin 1 te ketij neni, duhet te perfshijne ne
a) vepeim te koordinuar per te parandaluar dhe per te mos lejuar qe postat te
b) zbatimin dhe mirembajtjen, nga personeli i autorizuar qe merret me zbatimin e ligjit, te teknikave hetimore dhe kontrolluese qe perdoren per zbulimin e ngarkesave te paligjshme te drogave narkotike, lendeve psikotrope dhe lendeve te parashikuara ne tabele
c) masat legjislative per te mundesuar perdorimin e mjeteve te pershtatshme per te siguruar te dhenat qe kerkohen per procedurat gjyqesore. Neni 20 Informacioni qe duhet te japin Palet 1. Palet, nepermjet Sekretarit te Pergjithshem, duhet t'i japin informacion Komisionit mbi funksionimin e kesaj Konvente ne territoret e tyre dhe ne menyre te Veçante: (a) tekstin e ligjeve dhe rregulloreve qe jane nxjerre per ta bere efektive kete Konvente; (b) hollest te rasteve te trafikut te paligjshem brenda juridiksionit te tyre qe ata i konsiderojne te rendesishme per shkak te tendencave te reja qe jane zbuluar, te sasive per te cilat behet fjale, te burimeve nga ku jane perftuar lendet ose metodat e perdorura nga personat e perfshire ne te. 2. Palet duhet ta japin kete informacion ne menyre te tille dhe deri ne ate data qe Komisioni mund ta kerkoje. Neni 21 Funksionet e Komisionit
Komisioni eshte i autorizuar te marre ne shqyrtimin te gjitha çeshtjet qe lidhen me
synimet e kesaj Konvente dhe, ne menyre te veçante:
(a) Komisioni duhet, ne baze te informacionit te dhene nga Palet ne perputhje me
nenin 20, te rishikoje funksionimin e kesaj Konvente;
(b) Komisioni mund te beje sugjerime dhe rekomandime te pergjithshme ne baze
te shqyrtimit te informacionit te marre nga Palet;
(c) Komisioni mund te terheqe vemendjen e Bordit te çdo çeshtje qe mund te kete
(d) Komisioni duhet, ne lidhje me çdo çeshtje qe i referohet atij nga Bordi ne baze
te nenit 22, paragrafi 1 (b), te ndermarre veprimin qe e gjykon te pershtatshem;
(e) Komisioni, ne perputhje me procedurat e percaktuara ne nenin 12, mund te
ndryshoje tabelen I dhe tabelen II; (f) Komisioni mund te terheqe vemendjen e atyre qe nuk jane Pale e vendimet qe merr dhe rekomandimet qe ben ne baze te kesaj Konvente, me qellim qe ate te marrin ne konsiderate ndermarrjen e veprimeve ne perputhje me to. Neni 22 Funksionet e Bordit 1. Pa marre parasysh funksionet e Komisionit, te parashikuara ne nenin 21, dhe pa marre parasysh funksionet e Bordit dhe Komisionit te parashikuara ne Konventen 1961, ne Konventen 1961 te ndryshuar dhe ne Konventen 1971; (a) kur, ne baze te shqyrtimit te informacionit qe eshte vene ne dispozicion te tij, te Sekretarit te Pergjithshem ose te Komisionit, ose te informacionit te dhene nga organet e Kombeve te Bashkuara, Bordi ka arsyet te besoje se synimet e kesaj Konvente per çeshtje qe jane te lidhura me kompetencen e tij nuk jane permbushur, Bordi mund ta ftoje Palen ose
(b) ne lidhje me nenet 12, 13 dhe 16: (i) Past ndermerr veprim ne baze te nenparagrafit te ketij neni Bordi, kur eshte i bindur se eshte e nevojshme qe te veprohet keshtu, rmund ta nxise Palen e interesuar te marre masa permiresuese qe ne keto rrethana duhet te duken te nevojshme per zbatimin e dispozitave te neneve 12, 13 dhe 16; (ii) Perpara se te ndermarre veprimin si me poshte (iii), Bordi duhet t'i trajtoje si konfidenciale komunikimet me Palen e interesuar ne baze te nenparagrafeve te meparshem,
(iii) Kur Bordi konstaton se Pala e interesuar nuk i ka marre masat permiresuese
qe i eshte thene te marre ne baze te ketij nenparagrafi, ai mund te terheqe vemendjen e Paleve, te Keshillit dhe te Komisionit te kjo çeshtje. Çdo raport i botuar nga Bordi, ne baze te ketij nenparagrafi, duhet te permbaje gjithashtu pikepamjet e Pales se interesuar, kur kjo ,e fund e kerkon kete.
2. Cilado Pale duhet te jete ftuar te perfaqesohet ne mbledhjen e Bordit, ne te cilet
ne baze te ketij neni, do te shqyrtohet nje çeshtje qe i intereson asaj drejtpersedrejti.
3. Kur ne ndonje rast vendimi i Bordit, qe merret ne baze te ketij neni, nuk eshte
unanim, duhet te behen te ditura pikepamjet e pakices.
4. Vendimet e Bordit, ne baze te ketij neni, duhet te merren me nje shumice prej
dy te tretash te gjithe numrit te anetareve te Bordit.
5. Ne kryerjen e funksioneve te tij, ne perputhje me nenparagrafin 1 (a) te ketij
neni Bordi duhet te siguroje fshehtesine e te gjithe informacionit, qe ai mund te zoteroje. 6. Pergjegjesia e Bordit, ne baze te ketij neni, nuk duhet te kete fuqi ne lidhje ne zbatimin e traktateve ose marreveshjeve te lidhura midis Paleve, ne perputhje me dispoziten e kesaj Konvente.
7. Dispozitat e ketij neni nuk duhet te jene te zbatueshme per debatet midis Paleve
qe klasifikohen ne dispozitat e nenit 32. Neni 23 Raportet e Bordit 1. Bordi duhet te pergatise nje raport vjetor, per pullen e saj qe te permbaje nje analize te informacionit ne dispozicion te tij dhe, ne raste te pershtatshme, nje bilanc te shpjegimeve, nese ka, te dhena nga Palet ose te kerkuara prej tyre, si edhe çfaredo vezhgimi dhe rekomandimi qe Bordi deshiron te beje. Bordi mund te beje raporte te tilla plotesuese si ta gjykoje te nevojshme. Raportet duhet t'i paraqiten Keshillit nepermjet Komisionit qe mund te beje ato komente qe gjykon te pershtatshme.
2. Raportet e Bordit duhet t'i komunikohen Paleve dhe, ne vijim, te botohen nga Sekretari i Pergjithshem. Palet duhet te lejojne shperndarjen e tyre te pakufizuar. Neni 24 Zbatimi i masave me te rrepta sesa ato qe kerkon kjo Konvente Pala mund te marre masa me te rrepta ose me te ashpra se sa ato qe parashikohennga kjo Konvente, kur, sipas mendimit te 'saj, keto masa jane te deshirueshme ose te nevojshme per parandalimin ose ndalimin e trafikut te paligjshem. Neni 25 Fuqia ne lidhje me te drejtat dhe detyrimet e traktateve te meparshme Dispozitat e kesaj Konvente duhet te kene fuqine e te gjitha te drejtave qe kane pasur ose detyrimeve qe jane ndermarre nga Paler e kesaj Konvente ne baze te Konventes 1961, te Konventes 1961 te ndryshuar dhe te Konventes 1971. Neni 26 Nenshkrimi
Kjo Konvente duhet te jete e hapur per t'u nenshkruar ne zyren e Kombeve te Bashkuara ne Vjene, nga 20 dhjetori 1988 deri me 28 shkurt 1989, dhe me pas ne Seline e Kombeve te Bashkuara ne Nju Jork, deri me 20 dhjetor 1989, nga: (a) te gjitha shetet; (b) Namibia, e perfaqesuar nga Keshilli i Kombeve te Bashkuara per Namibine; (c) Organizatat rajonale te integrimit ekonomik, qe kane kompetence per negociimin, lidhjen dhe zbatimin e marreveshjeve nderkombetare per ceshtje qe mbulohen nga kjo Konvente dhe rekomandimet ne baze te Konventes per Palet, Shtetet ose sherbimet kombetare zbatohen per keto organizata brenda kufijve te kompetences se tyre. Neni 27 "Ratifikimi, pranimi, miratimi ose akti i konfirmimit formal 1. Kjo Konvente paraqitet per ratifikim, pranim ose miratim nga Shtetet ose Namibia, e perfaqesuar nga Keshilli i Kombeve te Bashkuara per Namibine dhe i nenshtrohet akteve te konfirmimit formal nga organizatat rajonale per integrim ekonomik te cilave iu referohet ne nenin 26 nenparagrafi (c). Dokumentet e ratifikimit, pranimit ose miratimit dhe ato qe lidhen me aktet e konfirmimit formal duhet te depozitohen te Sekretari i Pergjithshem. 2. Ne dokumentet e lyre te konfirmimit formal, organizatat rajonale per integrim ekonomik duhet te deklarojne shkallen e kompetences se lyre ne lidhje me çeshtje te parashikuara nga kjo Konvente. Keto organizata, gjithashtu, duhet te informojne Sekretarin e Pergjithshem per çdo modifikim te shkalles se kompetences se tyre ne lidhje me ceshtjet e percaktuara nga kjo Konvente. Neni 28 Pranim nga te tjeret 1. Kjo Konvente duhet te mbetet e hapur per t'u pranuar nga cilido Shtet, nga Namibia e perfaqesuar nga Keshilli i Kombeve te Bashkuara per Namibine dhe nga organizatat rajonale per integrim ekonomik te cilave iu referohet ne nenin 26, nenparagrafi (c). Pranimi duhet te betel efektiv me depozitimin e nje dokumenti te pranimit prane Sekretarit te Pergjithshem. 2. Ne dokumentet e tyre te pranimit, organizatat rajonale per integrim ekonomik duhet te deklarojne shkallen e kompetences se tyre ne lidhje me çeshtje te percaktuara nga kjo Konvente. Keto organizata gjithashtu duhet te informojne Sekretarin e Pergjithshem per çdo modifikim te shkalles se kompetences se tyre ne lidhje me çeshtjet qe percaktohen nga Konventa. Neni 29 Hyrja ne fuqi 1. Kjo Konvente duhet te hyje ne fuqi ne diten e nentedhjete pas dates se depozitimit
prane Sekretarit te Pergjithshem te dokumentit te njezete te ratifikimit, pranimit, miratimit ose pranimit nga Shtetet ose Namibia, e perfaqesuar nga Keshilli per Namibine. 2. Per cilindo Shtet ose per Namibine, te perfaqesuar nga Keshilli per Namibine qe ratifikon pranon, miraton ose pranon kete Konvente pas depozitimit te dokumentit te njezete te ratifikimit, pranimit, miratimit ose pranimit nga te tjeret, Konventa duhet te hyje ne fuqi ne diten e nentedhjete pas dates se depozitimit te dokumentit te ratifikimit, pranimit, miratimit ose te pranimit nga te tjeret. 3. Per secilen organizate rajonale per integrim ekonomik, te ciles i referohet ne nenin 26 nenparagrafi (c), qe depoziton nje dokument qe lidhet me aktin e konfirmim formal ose me dokumentin e pranimit nga te tjeret, kjo Konvente duhet te hyje ne fuqi ne diten e nentedhjete pas ketij depozitimi, ose ne daten kur Konventa hyn ne fuqi ne perputhje me paragrafin 1 te ketij nelli, cilado qofte data me e vonshme. Neni 30 Denoncimi
1. Nje Pale mund ta denoncoje kete Konvente ne çfaredo kohe, duke njoftuar me
2. Ky denoncim duhet te kete fuqi per Palen e interesuar nje vit pas dates se
marjes se njoftimit nga Sekretari i Pergjithshem. Neni 31 Amendamentet 1. Çdo Pale mund te propozoje nje amendament per kete Konvente. Teksti i nje amendamenti te tille dhe arsyet per kete duhet t'i komunikohen nga ajo Pale Sekretarit te Pergjithshem, i cili duhet t'ia komunikoje ate Paleve te tjera dhe t'i pyese nest ato i pranojne amenamentin e propozuar. Kur amendamenti i propozuar, pasi ka qarkulluar, kur eshte hedhur poshte nga ndonje Pale brenda njezet e kater muajve pasi ai ka filluar te qarkulloje, ai duhet te konsiderohet se eshte pranuar dhe duhet tehyje ne fuqi ne lidhje me Palen nentedhjete dire pasi ajo Pale ka depozituar pralle Sekretarit te Pergjithshem nje dokument qe shpreh pelqimin e saj per te pranuar detyrimet qe rrjedhin nga ai amendamem 2. Kur amenamenti i propozuar eshte hedhur poshte nga ndonje Pale, Sekretari i Pergjithshem duhet te konsultohet me Palet dhe, nese kerkohet nga shumica, ai duhet t'ua parashtroje çeshtjen, se bashku me te gjitha komentet e bera nga Palet, Keshillit qe mund te vendose te therrase nje konference ne perputhje me nenin 62 paragrafi 4, te Kartes se Kombeve te Bashkuara. Çdo amendament, qe rezulton nga kjo Konference, duhet te misherohet ne protokollin e amendamentit. Pelqimi per te pranuar detyrimet qe rrjedhin ng ky protokoll, duhet te kerkohet t'i shprehet ne menyre te veçante Sekretarit te Pergjithshem
Vanderbilt University, T-1218 Medical Center North, Nashville, TN 37232 – 2659, USAFrequently, the etiology of a pleural effusion is inonly minimally meet the exudative criteria (eg, thequestion after the initial thoracentesis. In this article,protein ratio is 0.52 or the LDH ratio is 0.63). I assume that the pleural effusion persists after theMoreover, the patients with transudates wh
M. Votava · M. Krsˇiak · J. Podhorná · K.A. Miczek Alprazolam withdrawal and tolerance measured in the social conflict test in mice Abstract Rationale: It is difficult to assess withdrawal locomotion while aggression tended to be increased. from benzodiazepines, and preclinical assessment of be- Conclusions: Tolerance to the alprazolam effects on ag-haviour during social conflict